مرجع مسجد النبی کوهسنگی مشهد

دیدنی میباشد بدانید امروزه در کشورهای اروپایی و آمریکایی که اسلام ستیزی آنها علنی و زبانزد همگان میباشد و بسط دانش و تکنولوژی از سرعتی سرسام آور منتفع است. بجای فرارو گریز از اسلام بیشتر به اسلام تمایل پیدا کرده و داده های عددی مسلمانها روز آپ دیت در‌این میهن ها بیشتر و بیشتر می شود! مسجد النبی کوهسنگی مشهد حتی برای نخستین دفعه در تاریخ فرانسه و در سال ۲۰۲۳ تعداد مسلمان‌ها از کاتولیک ها دربین سنین ۱۸ تا ۵۹ سال بیشتر گردیده است!

به چه شکل فرزند خویش را نمازخوان کنیم؟ معرفی طرز های دعوت خردسالان به نماز

چه‌طور فرزند خویش را نمازخوان کنیم؟
بعد از جواب به چرایی دعوت پدر و مادر برای اقامه نماز فرزندان، وهله آن رسیده که ردیف های کلی تربیتی جهت نمازخوان کردن فرزند را آیتم تحقیق در اختیار بگذاریم. ابداع، طرز های ابتکاری، دقت به وضعیت ساکن حوزه‌ و هزاران فعالیت دیگر می تواند موردها کلی نقل شده را با اثر قادر تری در ذهن نوپا و نوجوان بگنجاند که اینگونه اعمالی، رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد مستلزم کوشش و استعمال از ابتکار پدر و مادر میباشد. در پایین به طرز های تربیتی جهت ترغیب کودک ها به نماز را آیتم رسیدگی قرار می دهیم.

روشهای تربیتی عشق مند کردن خردسال ها به نماز
الگودهی و الگوسازی
یکی مهم ترین روشهای مفید در تربیت فرزندان، مشاجره سر مشق دهی میباشد. پدر و مادر یک نوپا پیش از فراگیری بی واسطه کارها نمازی به فرزندان، در واقع خویش یک سر مشق برای کودک ها خویش می‌باشند. در صورتی‌که پدر و مادر خویش را معطر به خلق و خوی نیکوی اسلامی نمایند، فرزندان آن‌ها نیز فارغ از نیاز به پی بردن فلسفه جاری ساختن این شغل، خویش به خویش این ایفا را حافظه گرفته و تاسی میکند. این اصل تبلیغ و تربیت در اسلام به عبارتی گفت و گو تبلیغ عملی میباشد که ائمه اطهار بر این مدل از تبلیغ بسیار تاکید نموده اند. آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد چون هم خویش شخص تبلیغ کننده اثر میپذیرد و زیرا خویش شخص نیز به گفته های خویش فعالیت میکند واحد سنجش اثر آن در شخصی که زیر تبلیغ قرار می‌گیرد، بیسیار بیشتر و عمقی خیس خواهد بود.

به همین استدلال در صورتی‌که نماز و اقامه آن و التفات به آن در فضا منزل و خانواده باشد، این خوی را فرزند از والدینش سرمشق برداشته و تحت عنوان رونوشتی از جاری ساختن پدر و مادر به آن بازپس خواهد بخشید. با‌یقین این خوی منحصربه‌فرد به نماز وجود ندارد، غربت از فحشاء و منکر، خوی، روش واکنش با اعضای خانواده و … تمامی از مواقعی است که معمولا فرزند در خانواده آن‌ها را به ارث خواهد موفقیت.

ساخت و ساز فضای معنوی
آیا تا بحال به ایفا گناه در مسجد اندیشه نموده اید؟ یا این که به‌این مورد تامل نموده اید که چرا در فضای مسجد کمتر به درنگ گناه و اعمال آن می باشید؟ ورای مشاجره نگهداری احترام مسجد، وجود فضای معنوی درون مسجد، تلقین کننده شم معنوی و لطیف در ذهن آدم میباشد. این فضای معنوی ذهن ها شیطانی را از شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد شخص به دور کرده و بیشتر به سمت معنویات سوق می دهد. وجود فضای معنوی باطن منزل نیز می تواند همین احساس را در اعضای خانواده تولید نماید. اما دراین باره بایستی اعتنا داشته باشید ساخت‌و‌ساز فضای معنوی به‌این مضمون‌ وجود ندارد که در منزل بنر یا این که تابلو های معنوی نصب نمایید. این صرفا بخشی از تولید فضای معنوی میباشد. فضای معنوی یعنی در کل حالات و اعمالی که جاری ساختن می دهیم وجود معبود را برجسته خیس کنیم. اعتنا نعمات و لطف ها پروردگار، شکرگزاری، تلاوت نماز با لذت، به کارگیری از شرایط های مختلف برای علامت دادن معجزات و حقانیت خدا قادر است فضای قابل قبولی برای پرورش و نمو خردسال ها ساخت‌و‌ساز نماید

23ـ از پیغمبر خداوند(صلى الله علیه وآله) ماجرا شد‌ه‌است که فرمود: «کسى که مسجدى را جارو نماید، براى وی اجر یک مخلوق رهاکردن نوشته مى گردد، و کسى که به اندازه یک داروى دیده زباله مسجد را خارج موفقیت براى وی دو عفووبخشش نوشته مى گردد».(22)

24ـ انس از پیغمبر معبود(صلى الله علیه وآله) ماجرا کرده است که فرمود: «هر که در یکى از مساجد آفریدگار چراغى را پر‌نور کند، مسجد النبی کوهسنگی مشهد مجموع فرشتگان و پاراگراف افق، تا هنگامى که آن لامپ نوروروشنایی مى دهد براى وی طلب مغفرت مى نمایند».(23)

25ـ سکونى از حضرت امام جعفرصادق(علیه السلام) و وی از حضرت فرستاده معبود(صلى الله علیه وآله)قصه کرده است که فرمود: «کسى که صداى اذان نماز را در مسجد بشنود، و در عین اکنون از مسجد خارج رود، منافق میباشد; مگر این که عزم رجوع و برگشت داشته باشد».(24)

26ـ از حضرت امام محمدباقر(علیه السلام) ماجرا شد‌ه‌است که فرمود: «هنگامى که درون مسجد شدى و عزم دارى در مسجد بنشینى، باطن مشو; مگر این که طاهر باشى (جنب نباشى). و وقتى باطن شدى رو به قبله بنشین و بعد از آن معبود را بخوان و از وی سؤال کن: (یعنى; هر چیزى مى خواهى بخواه) و وقتى وارد مسجد مى شوى «بسم الله الرحمن الرحیم» بگو، آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد ستایش پروردگار کن و بر نبی(صلى الله علیه وآله) صلوات بفرست».(25)

27ـ عبدالله سنان از حضرت امام جعفرصادق(علیه السلام) قصه کرده است که فرمود: «هر وقت درون مسجدى شدى، بر پیغمبر(صلى الله علیه وآله) صلوات بفرست، و هر وقت هم بیرون مى شوى صلوات بفرست».(26)

28ـ از حضرت فاطمه زهرا(علیها السلام)ماجرا گردیده‌است که فرمود: پیغمبر معبود(صلى الله علیه وآله)وقتى وارد مسجد مى شد، صلوات مى ارسال کرد و مى اعلام کرد: «اللهم اغفرلى ذنوبى وافتح لى ابواب رحمتک فاذا خرج اینجانب الباب صل على النبى و یقول اللهم اغفرلى ذنوبى و افتح لى ابواب فضلک; خدایا منرا بیامرز و درهاى رحمتت را روى اینجانب گشوده کن، و وقتى از درب مسجد خارج مى رفت گشوده هم صلوات مى ارسال کرد و مى اظهار کرد خدایا من‌را بیامرز و درهاى فضلت را بر روى اینجانب بگشا».(27)

29ـ هارون خارجه اعلام کرد: حضرت امام جعفرصادق(علیه السلام) از اینجانب پرسید که: خانه تو چه اندازه از مسجد کوفه مسافت داراست، رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد آیا به اندازه یک رغبت مسافت داراست؟ گفتم: خیر; فرمود: آیا مجموع نمازهایت را در آن مسجد مى خوانى؟ گفتم: خیر. فرمود: امّا در‌صورتی‌که اینجانب در شهر کوفه بودم یک نمازم را در جاى دیگرى غیر از مسجد کوفه نمى خواندم. آیا فضیلت مسجد کوفه را مى دانى؟ وجود ندارد عبد و بنده صالحى از بندگان خداوند، و وجود ندارد پیغمبرى; مگر این که در مسجد کوفه نماز خوانده میباشد. حتّى پیغمبر اسلام(صلى الله علیه وآله)شبى که براى معراج مى رفت جبرئیل او‌را وارد مسجد کرد و آن حضرت در آنجا نماز خواند. سمت راست مسجد کوفه، باغى از باغهاى فردوس و سمت چپ آن هم باغى از باغهاى پردیس و اواسط آن هم باغى از باغهاى فردوس و پایان آن هم باغى از باغهاى فردوس و نماز واجب در مسجد کوفه اجر هزار رکعت نماز که در جاى دیگر خوانده خواهد شد دارااست و نماز نافله در آنجا اجر پانصد نماز نافله اى که در جاى دیگر خوانده گردد را دارااست و نشستن در مسجد کوفه سوای خواندن قرآن و فارغ از بیان آفریدگار، خویش عبادت میباشد و در صورتی‌که عموم مى دانستند که چه فضیلتى براى مسجد کوفه میباشد به سوى آن مى رفتند حتّى به‌این سیرتکامل که سینه خویش را روى زمین بمالند.(28)

30ـ ابوحمزه قصه نموده است که حضرت على بن الحسین(علیه السلام) صرفا براى تلاوت نماز در مسجد کوفه از مدینه مسافرت کرد، و وارد مسجد کوفه شد، و چندین رکعت نماز در آنجا خواند و از به عبارتی جا به مدینه بازگشت. سوای این که در عراق کارى داشته باشد.(29)

31ـ از حضرت امام محمدباقر(علیه السلام) داستان شد‌ه‌است که فرمود: «در‌حالتی که عموم قدر مسجد کوفه را مى دانستند بار و مرکب سوارى براى خویش تهیه و تنظیم مى کردند و از شهرهاى بدور براى نماز در آن مسجد حاضر مى شدند. یک نماز واجب در مسجد کوفه، مساوى با یک حج و یک نماز نافله در آن مساوى با یک عمره میباشد».(30)

32ـ در کتاب مصباح الزائر از حضرت امام جعفرصادق(علیه السلام) ماجرا شد‌ه‌است که فرمود: «کسی که در مسجد کوفه دو شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد رکعت نماز بخواند، و در هر رکعت یک سوره ثنا و یک سوره قل اعوذ برب الفلق و یک سوره قل اعوذ برب الناس و یک سوره قل یا این که ایها الکافرون و یک سوره اذا جاء نصرالله و یک سوره انّا انزلنا فى لیلة القدر و یک سوره سبح نام ربک الاعلى بخواند و بعداز درود نماز، تسبیح حضرت زهرا(علیها السلام) را بگوید، بعد هر حاجتى که از معبود بخواهد برآورده مى گردد، و دعایش مستجاب مى گردد».

یافتن دوست عالی:
یکی مهمترین عامل ها مؤثر در تکوین شخصیت آدم، دوست میباشد. این زمینه دردین اسلام عنایت بخش اعظمی دارااست. هم اینگونه اسلام خصوصیت های دوست عالی را نیز ذکر می نماید.

مسجد پایگاهی شرعی و فرهنگی میباشد که نمازگزاران مؤمنی در آن رفت و آمد می نمایند ودوستی مسجد النبی کوهسنگی مشهد با این اشخاص، در نگرش بشر مؤثر میباشد. با ساخت و ساز لینک و شناخت در میان مؤمنان، نخبگان و صالحان جامعه، بستری مطلوب برای رشد و تربیت روحی بشر مهیا میاید.

هر کس با خوبان رابطه داراست، حتی در حالتی که به آن جايگاه از تکامل نرسد که به باعث خداترسی، آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد مرتکب گناه نشود، به سبب ساز حجب و حیا و رودربایستی از برادران شرعی خویش، روش انحراف را درپیش نمی گیرد.

- مسجد و همسایۀ آن

فقها با استناد به تأکیدات خاص به رفت و آمد به مسجد نماز تلاوت در مسجد را برای اهالی مسجد مستحب مؤکد شمرده‌اند و شکاف نماز درمسجد بوسیله اهالی مسجد را مکروه شمرده‌اند.
دانا اهل بیت مرحوم سید محمد کاظم یزدی در عروة الوثقی می فرماید: «برای اهل یک محل مسجد مکروه میباشد که فارغ از عذری مانند باران نماز را در غیر آن مسجد بجای آورد». اهل یک محل مسجد چه کسی است؟ در بعضا از احادیث هم محلی مسجد را چهل منزل از هر طرف بیان نموده‌اند.
در حدیثی از امیرالمؤمنین(ع): "حَرِیمُ الْمَسْجِدِ أَرْبَعُونَ ذِرَاعاً وَ الْجِوَارُ أَرْبَعُونَ دَاراًمِنْ أَرْبَعَةِ جَوَانِبِهَا”. "حریم مسجد چهل ذراع و اهالی‌های آن چهل منزل ازچهار طرف میباشد". در حدیث دیگری، اشخاصی که صدای اذان را می‌شنوند تحت عنوان همسایگان مسجد معرفی گردیده‌اند.

- محبت و علاقه مؤمن به مسجد

رسول(ص) و اهل بیت(ع) صرفا رفتن به مسجد راتوصیه نفرموده‌اند بلکه از این فراتر، مارا به محبت ورزیدن و انس و عشق قلبی داشتن به مسجد تشویق نموده‌اند و این فرمان ناشی از آن میباشد که مسجد وابسته به حق بلندمرتبه و دوست داستنی حق بلندمرتبه و دوستداشتنی آدم مسلمان میباشد و مؤمن همان طور که به ذات مقدس حضرت حق تبارک شدیدترین عشق‌ها را دارااست به مسجد هم که منزل اوست عشق و علاقه می‌ورزد. چوب وسنگ و اشیایی که تحت عنوان اجزای مسجد به شغل رفته میباشد پیش از اینکه اجزای مسجد باشدآن ربط خاص را با پروردگار متعال نداشتند البته اینکه تحت عنوان اجزای مسجد به فعالیت برده گردیده‌اند این رابطه آن‌ها‌را در روئت کرد بشر مؤمن دوستداشتنی و دوست داشتنی می‌نماید و منجر می شود او دوستانه به در و دیوار منزل معبود علاقه ورزیده رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد و به آن بوسه زند.

- نکات آخری:

1- در مسجد مسلمین از چلچراغ ها و محراب مالامال نقش و نگار، معماری باشکوه، سیستم های صوتی آنچنانی، تجهیزات و فضایی گران قدر خبری وجود ندارد، البته یک چیز را به وضوح می اقتدار شم کرد: صفا، اخلاص و معنویت در دستگیری از محرومان را.

2- سوای پیش گویی تاریخ بنای مسجدها، دانشمندان و مورخان پذیرفته اند که بیش ازپیدایش مکتب، شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد یگانه راس اساسی آموزشی، فرهنگی در دنیا اسلام بوده میباشد. هر یک‌سری بعضی از پژوهشگران از رده های آموزشی دیگری همانند مدرسه های خانگی و دارالقرّا نیز حافظه کرده اند، اما شغل های آموزشی در‌این مرکز ها چنان محصور بوده میباشد که ما امروزه داده ها قابل توجهی درباره کیفیت یادگرفتن دراین جا ها در چنگ نداریم. اکنون آن که اسم مسجدهای اساسی اسلامی که مقام عمل های آموزشی بوده، در تاریخ به یادماندنی شد‌ه‌است.

گفتار اولیه: مسجد در آیه‌ها قرآن

کلمه و واژه مسجد به طور مفرد و توده ۲۸ سکو در قرآن مهربان آمده میباشد. از این تعداد ۱۵ توشه به لفظ «الحرام» اضافه گردیده است یعنی درباره مسجد الحرام که با فضیلت ترین مساجد میباشد صحبت به در بین آمده میباشد. زیاد بودن این تعداد نسبت به آحاد آیه ها مسجد هم طبیعی میباشد چون مسجد النبی کوهسنگی مشهد الحرام شایسته ترین مسجد و جای مقدسی میباشد که بخشی از موادسازنده اساسی حج و عمره در آن جاری ساختن می‌گردد. واژه مسجد ۳ توشه نیز به طور توده و با واژه جلاله «الله» ادغام گردیده (مساجدالله)، این واژه و کلمه یک توشه نیز به «الاقصی» اضافه گردیده که در آیه نخستین سوره مبارکه اسراء میباشد.[1]

یکی این ۲۸ آیه هم در مورد مسجد لبریز فضیلت «قبا» میباشد؛ « لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى‏ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فيهِ فيهِ رِجالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرينَ»[2]: آن مسجدی که از روز ابتدا بر شالوده زهد سازه گردیده سزاوار خیس میباشد که در آن (به عبادت) می بایست در آن مردانی می‌باشند که دوست دارا‌هستند تمیز باشند و رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد معبود پاکان را دوست دارااست.

البته آیاتی که مرتبط با مسجد خاصی مثل مسجدالحرام، مسجدالاقصی و مانند آن وجود ندارد بلکه مرتبط با همگی مساجد میباشد، حدود یک سوم آیه ها ۲۸ گانه مسجد می گردد که موردها آن‌ها مطالب پایین را تشکیل میدهد.

۱. آبادانی و تعمیر مساجد

۲. زینت ظاهری و باطنی برای ورود به مساجد آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد

۳. احکام مرتبط با اعتکاف در مساجد

۴. اعتنا به توحید و هجران از هر سیرتکامل بی دینی در مساجد در هنگام عبادت

۵. توبیخ اشخاص و گروههایی که از خاطر پروردگار در مساجد خودداری می کردند.

۶. محافظت مساجد تحت عنوان یکی انگیزه های جهاد در رویکرد معبود

۷. دقت به قبله هنگام عبادت در مسجد

۸. مسجد و محل پرستش ساختن قبور انبیاء و آدم های والامقام تحت عنوان احترام آنان

اما در آیه ها مرتبط با مسجدالحرام نیز (که ۱۵ آیه) میباشد از التفات و قیمت مسجد و احکام و معارفی در زمینه‌ی آن حافظه شد‌ه‌است، کما اینکه در آیه ها مرتبط با مسجدالاقصی مهم‌ترین قضیه ای که به آن پرداخته گردیده معراج پیامبر خداوند (ص) میباشد. در بعضی از نشانه‌ها قرآن کریم و مهربان فارغ از آوردن کلمه و واژه مسجد هم صحبت از آن به در بین آمده میباشد. در صورتیکه در دو آیه تحت از آن به «بیتی» یعنی منزل اینجانب تعبیر و تفسیر گردیده‌است.[3]

« وَ عَهِدْنا إِلى‏ إِبْراهيمَ وَ إِسْماعيلَ أَنْ طَهِّرا بَيْتِيَ لِلطَّائِفينَ وَ الْعاكِفينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ»[4]: و ما به ابراهیم و اسماعیل فرمان کردیم که منزل منرا برای طواف کنندگان و مجاوران و رکوع و سجود کنندگان منزه و پاکیزه فرمائید.

و آیه: « طَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفينَ وَ الْقائِمينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ»:[5] و منزل ام را برای طواف کنندگان قیام و رکوع و سجده کنندگان تمیز کن شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد .

افزون بر آن آیه ۳۶ سوره مبارکه فروغ و روشنایی نیز در تفاسیر به مسجد تعبیر گردیده و یا این که از مصادیق آن قلمداد گردیده‌است: « في‏ بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ»؛ (آن نوروفروغ) در منزل هایی میباشد که معبود اجازه فرموده بالا برده و تعالی داشته شوند در آن ها اسم وی خاطر گردد و اورا در آنجا هکر نستان و شامگاهان به طهارت ستایند.

چهار سکو هم لفظ «محراب» به فعالیت رفته که آیه ها آن عبارتند از: آیه‌ها ۳۷ و ۳۹ سوره مبارکه آل عمران، آیه ۱۱ سوره مبارکه مریم و آیه ۲۱ سوره مبارکه ص. اما واژه محراب در معنای محل مبارزه میباشد، مطلوب این مضمون‌ با مسجد این میباشد که در واقعیت در محراب عبادت آدم عبادت کننده در نبرد با شیطان میباشد. در پیشین نیز در معابد محلی غیروابسته وجود داشته که با بلندی و ارتفاعی که نسبت به بقیه بخش های معابد داشته از آنان ممتاز بوده میباشد. همچنانکه اینک محراب مساجد از سطح مسجد ممتاز میباشد گرچه معمولا از سطح مسجد که ذیل خیس ساخته می‌شود البته به هر حالاز سایر مسجد ممتاز میباشد.[6]

در نهایت هنرمندان و مواد نخستین از کشورهای سرتاسر عالم گرد هم آمدند و فایده همکاری 11 ساله آن‌ها به زیباترین شکل ممکن به دست آمد. از جمله کشورهایی که در این زیبایی به گونه ای سهم دارا‌هستند می توان به هند، کشور ایران، ایتالیا، آلمان، مصر، ترکیه، مراکش، پاکستان، مالزی، چین، انگلیس، نیوزیلند و جمهوری مسجد النبی کوهسنگی مشهد مقدونیه اشاره کرد.

بعدها مسجد روحانی زاید 420 در 290 متر می باشد و کلاً مساحتی در حدود 12 هکتار را دربرمیگیرد. ارتفاع ساختمان از کف تا سقف برابر با 33 متر می باشد و همان گونه که گفته شد میتواند بیش از 41 هزار نفر را در خود جای دهد. تنها سالن اصلی مسجد، گنجایشی 7 هزار نفری داراست و همچنین دو سالن کوچکتر مسجد هرمورد می توانند 1500 نفر را در خود جای دهند. بد نیست بدانید یک کدام از این سالن های کوچک، به خانم ها اختصاص داراست و باقی بخش ها مردانه آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد هستند!

برخی از نکات جذاب معماری مسجد روحانی زاید عبارت اند از:

- با نگاه به مناره های مسجد می توان ترکیبی از معماری عثمانی، فاطمی و مملوک را مشاهده کرد که به شکلی چشمنواز، هنر پهناور و متنوع دانا اسلام را در یک عده بندی خوشگل مخلوط کرده است.

- برای تزیین شبستان مسجد، از مرمر تعدادی رنگ در کنار تکنیک های بغرنج مهندسی رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد به نحوی بی سابقه مستعمل می باشد.

- ستون های مسجد روضه خوان زاید، برخلاف ستون های معمول در معماری اسلامی که صرفا در بخش بالایی مزین به تاج میباشند، در نصیب پایینی خود نیز تاج دارد.

- در تزیین مسجد، برای خوی طرح های اصیل هنری، حق اولویت را بر استعمال از رنگ ها گذاشتند. به این ترتیب رنگ دیوارها، ستون ها و فرش ها به زیبایی در کنار هم نشسته اند و از مسجد، یک سمفونی رنگ و سایه ساخته اند.

- دیدنی آن که در مسجد شیخ زاید، تقارن و تکرار طرح های سنتی هنر اسلامی را با استفاده شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد از طرق مدرن و در شکلی نو به تصویر کشیده اند. به طور مثال در بخش های شیشه کاری، موزاییک کاری، حکاکی ها و شیشه های ساب‌پاشی (4) شده این زمینه را خواهید روئت کرد.

گسترش مسجدالحرام در خلافت ولید

ولید بن عبدالملک اموى (خلافت از ۸۶- ۹۶ ه.)، در زمان‌اى حکومت مى‌کرد که بانک بیت‌المال مملو‌از غنایم و اموالى بود که تحت عنوان خراج و جزیه و عُشْریه از دور مسجد النبی کوهسنگی مشهد و بر و اکناف به شام مى‌رسید. وی خلیفه‌اى اهل رفاه و عشق و علاقه‌مند به ساختن بناهاى باشکوه و پرعظمت بود. از این رو، ضمن ساختن جامع اموى در دمشق و توسعه مسجدالنبى در مدینه و بناى بسیارى از اماکن مدینه، بر مساحت مسجدالحرام به مقدار ۱۷۲۵ متر خاطر نشان کرد و مسجد را بازسازى کرد. وی رواق‌هایى در نزدیکی مسجد ایجاد کرد و آن ها را با ردیف‌هایى بزرگ سرپا نگاه داشت. این ردیف‌ها به طور زیبایى تزیین شد و در بخش‌هایى از آن‌ها طلا و جواهرات بکار رفت. ولید ناودان منزل خدا را نیز از طلا جواهرات تشکیل داد که تاکنون آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد به همین اسم آوازه داراست.

منصور، دومی خلیفه عباسى (خلافت از ۱۳۶- ۱۵۸ هجری)، در سفرى که براى حج به مکه آمد، احساس کرد که مسجد ظرفیت مسلمانانى را که براى حج آمده‌اند، ندارد. مصمم شد تا با تهیه نمودن منزل‌هاى دور و اطراف و ضمیمه کردن آن‌ها به مسجد به توسعه آن مبادرت نماید. مردمى که صاحبخانه‌هاى گوشه و کنار بودند، با اینگونه رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد تصمیمى مخالفت کردند، ولی بعد از آن به فروش منزل‌هاى خویش رضایت دادند.

در این ارتقاِ مساحت، حجم مسجد دو موازی شد و در حدود پنج هزار مترمربع بر مساحت مسجد افزوده شوید. این افزایش در جهت شمال و غرب مسجد شکل گرفت. این توشه نیز رواق هایى براى مسجد در اطراف آن ساخته شد. افزون بر آن، مناره‌اى نیز در رکن غربى مسجد تاسیس شوید. پیشرفت تزیینات روى دیوارها و ردیف‌ها نیز شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد بیشتر شد. بناى مسجد که در سال ۱۳۷ آغاز گردیده بود، در سال ۱۴۰ هجرى خاتمه یافت.

۳). اماکن مذهبی نظیر حرمها، امامزاده ها ونیز بقعه های بلندمرتبه و دارای اسم و رسم که به دلیل تاریخی و نیز نسبت به شخص پر اسم و رسم و یا مقدس، عنایت مذهبی دارااست. این مکان ها اکثر زمان ها جلوه زیارتگاهی دارا هستند. هرچند بناهای این مکان ها، از جنبه معماری بسیار شبیه مساجد هستند اما تنها قسمتی از آنجا مسجد النبی کوهسنگی مشهد به نمازخانه اختصاص دارااست و شاید به مطرح شدن گویاتر ادای نماز در فضای متعدد، الحاقی و جنبی مقبره و حرم مرکزی صورت می‌گیرد. کارکرد این فضاها تنها آیینی و زیارتی است و همانند مساجد تنوع و گستردگی، وسعت و اندازه را دارند. بقاع های مقدس پیامبران، امامان و نیز مکان های مقدس دیگر نظیر جمکران مثلا فضاهای معظم این مجموعه میباشند که تا کوچک ترین این مقبره ها نظیر امامزاده ها که هزاران از آن در کل آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد شهرها و روستاهای کوچک و تعالی، شکل یکسری عملکردی خود را داشته و همچنان فعال می باشند.

مسجد

مسجد اسم مکان از ریشه سجود می‌باشد، یعنی مکان سجده و بر خاک افتادن در اصطلاح روایی کل روی زمین، مسجد و سجده گاه انسان می باشد. رسول اکرم فرمود:”جعلت في الأرض مسجدا وطهورا» زمین برای من سجده گاه و پاک کننده است. مسجد به معنای مکان ویژه برای نماز و عبادت و پرستش پروردگار، نخستین پایگاه مقدس در دانا اسلام می‌باشد که به دست نبی عظیم رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد الشان و به کمک برخی اصحاب مخلص و وارسته اش تأسیس و بنا شده است. هر یک‌سری که فضای دور و اطراف کعبه در آیه‌ها قرآن مجید، مسجدالحرام خوانده شده و خود کعبه و این مکان مقدس تاریخچه ای قدیمی و سابق به دیرینگی تاریخ بشری دارد. در شریعت اسلام، مسجد نخست نهاد عبادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و علمی هست و کلمه و واژه ی مسجد در عرف و اصطلاح مردم دنیای امروز، تنها بر معبد و مکان مسلمان اطلاق شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد می‌شود، ولی مرکزها عبادی پیروان دیگر ادیان توحیدی با نام و عنوان دیگری مانند صومعه، کلیسا، کنیسه، دیر و امثال آن ها خوانده شده و شناخته میگردند.

بسط دیگر در سمت شامی یا این که شمالی بنای مسجدالنبی (صلی الله علیه وآله و سلم) و درپی حد گسترش مهدی عباسی شکل پذیرفت که مجموعاًً با آنچه که در شرق مسجدالنبی (صلی الله علیه وآله و سلم) تحقق مسجد النبی کوهسنگی مشهد به عهده گرفت 1293 مترمربع به آحاد مساحت مسجد افزوده شد که با این ارتقا ، مساحت گروه بنای مسجد به 10303 مترمربع رسید. به استثنای حجره مبارکه و محراب نبوی ، عثمانی ، سلیمانی و منبر و مناره رئیسه ، سایر تأسیسات و اماکن مسجد به دست تعمیر و مرمت به زمین خورد. ردیف ها را با سنگ قرمز‌رنگ مرمت نمودند و با سنگ مرمر آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد آن را روسازی کرده ، با نقوش زیبا به آب طلا زینت بخشیدند .

زمین مسجد را از باب السلام تا مناره رئیسه و از آنجا تا مخزن الاغوات و باب الرحمه به سنگ مرمر مربع صورت مفروش کردند و آن‌گاه به تعمیر اساسی گنبدهای خرد و سقف مسجد کوشش گماشتند و گنبد ؛ محراب عثمانی ؛ قبه باب السلام و دیگر گنبدهای خرد را با لوح های آهنین روکش و آن را مستحکم ساختند .همگی سطح های رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد داخلی گنبدها را به اشکال نقش های رنگارنگ و روغنی ، نگارگری کردند و به خط زیبای اسلامبولی نشانه‌ها قرآنی را بر سطح آن ها خطاطی کردند .

دیوار جنوبی مسجد را از باب السلام تا نقطه نهایی حد مناره رئیسیه به خود کار عبدالله افندی خطاط پر اسم و رسم رخنه‌ و به خط ثلث اسلامبولی کاشی کاری کردند. ابواب سابق مسجد بازسازی شوید و به مدل معماری عثمانی ، به نقوش و گچ کاری، سردرب ها را تزیین کردند و درب ها را با چوب یک پارچه گردو نجاری نموده ، آن را بجای شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد درب های کهن نصب و با نوشته های منقش از مس قرمز‌رنگ آنها‌را تزیین بخشیدند. مناره ای در نصیب شمال غربی مسجد بنام مناره مجیدیه سازه کردند و دیگر مناره های مسجد را تعمیر و مرمت نمودند .

چهل پرسنل رومی با یکصد هزار مثقال طلا و جواهرات ، چند توشه کاشی های مزین به رنگ های مختلف ، قنادیل کشیده گردیده در زنجیرهای زرین ، ابداع عمل مرمت را بعهده گرفته بودند و قدمت بن عبدالعزیز آنها‌را در زمان ایفا شغل از پاداش و خلعت بی فایده نمی گذارد. ردیف های سنگی تراش گردیده با روکش های فلزی، دیوارهای بلند و مزین به نقوش گچ کاری و کاشیکاری دیوارها و برپایی مقصوره ها، نگارگری سقف و تزیین آن به چوب ساج و جایگزینی بنایی مستحکم و سنگی به مکان منزل های گلی فرستاده. چنان مسجدی سازه گذاشته مسجد النبی کوهسنگی مشهد شد که تا آن زمان بنایی به سان آن در جزیره عرب نبود. این بازسازی و تعمیرات به گفته محمد بن جریر طبری، ابن آشغال و ابن نجار از سال 88 تا 91 قمری طولانی شد .

آیات قرآنی برای نخستین دفعه با خطوط زینتی روح بخش کاشی ها و دیوارهای مسجدالنبی شد. ابن نجار تصریح می نماید که کل سوره های «والشمس» تا «الناس» را بر دیوارهای مسجد نگاشتند و به تاسیس چهار مناره در چهار زاویه مسجد سعی گماشتند که به گفته ابن آشغال و دیگر مستندات، اصلی ترین آن ها 60 ذراع ارتفاع داشت آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد و کوچکترین آنها مناره غربی شامی بود .

پیشرفت مهدی عباسی : بعداز خلیفه اموی، ولید بن عبدالملک 86/96 قمری ، ابوالعباس عبدالله اولیه خلیفه عباسی 132/136 قمری تغییرات و بسط مختصری رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد در مسجد بوجود آورد .

تعمیرات مسجد از 655 قمری تا 898 قمری ( آتش مسجد و تجدید بنا آن ):

در نخستین ماه رمضان سال 654 قمری بر تاثیر شل انگاری یک کدام از فراشان مسجد به اسم ابوبکر اوحد ، حریقی در بنای مسجدالنبی (صلی الله علیه و آله و سلم) چهره شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد اعطا کرد که در اسرع وقت به دیگر بخشها شیوع نمود. متأسفانه با مجموع تلاش هایی که اهل مدینه متحمل آن شدند ، نتوانستند آتش مهیب را مهار نمایند . از این رو همه بخش های بنای مسجد طعمه آتش شد. نمای مرمرین، سقف ها، منبر ، درب ها ، خزائن ، صندوق های کتاب، پرده ها ، قرآن ها . . . همه سوختند و فرو ریختند .

هم‌زمان با این بسط یک پارکینگ دو طبقه به مساحت 390000 مترمربع و به گنجایش 4200 اتومبیل ساخته شده که در آن پله های ساده، پله های متحرک ، بالا بر برای سالمندان و نیز بالا بر اختصاصی جانبازان نصب شد‌ه‌است. همینطور اتاق هایی برای برق، مرکزها تعمیراتی، دفتر ها شغل ، کانال های آب و فاضلاب ، سیستم ایمنی خود کار حریق آدرس که در حین حریق سوزی به صورت اتوماتیک استارت به فعالیت کرده و دیواره ای از آب میان بخشها حریق گرفته و سایر بخش ها به طور حائل ایجاد کرد می کند مسجد النبی کوهسنگی مشهد نیز وجود دارااست.

در میان محوطه پارکینگ ساختمان هایی در 4 طبقه برای خدمت های بهداشتی تاسیس آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد گردیده که در آن حدود 6000 محل وضو و 2000 توالت فعالیت نهاده گردیده‌است.

همینطور تحت عنوان یک فعالیت احتیاطی برای نگهبانی برق موردنیاز مسجد و واحدهای احداثی دیگر چهار منبع متفاوت در حیث گرفته گردیده که دوتای آن از کمپانی برق مدینه منوره و منبع سوم متشکل از شش دینام مولد بسیار گران قدر می باشد و چهار‌مین منبع از تعداد متعددی باتری که در باطن مسجد النبی فعالیت نهاده گردیده‌است تشکیل میشود. در صورتیکه یکی منابع برق شهر غیروابسته گردد برق مسجد به صورت خود کار از منبع دوم امان میگردد و در حالتی‌که هر دو منبع شهری از فعالیت بیافتند که‌این پدیده فوق رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد العاده کم میباشد، منبع سوم به صورت خود کار به شغل خواهد زمین‌خورد و در صورتیکه کلیه منابع از فعالیت افتادند که‌این وضعیت مشابه به محال است برق مسجد و مراکز ضروری از روش چهار‌مین منبع تامین شود.

در دو صحن پیشین مسجد نیز، چترهای خودکاری نهاده گردیده که برای دوری از آفتاب و باران گشوده و بسته می‌شوند.

همینطور به مراد سهولت وصال به پشت بام مسجد افزون بر پله های سنگی یکسری گزینه پله برقی شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد درست شده اند که می شود به راحتی به وسیله آن‌ها به پشت بام مسجد رفت.