مرجع مسجد النبی کوهسنگی مشهد

مساحت تحت بنای بقعه کوروش 156 متر مسجد النبی کوهسنگی مشهد مربع (12*13 متر) بودهاست.
آرامگاه کوروش از شش ستون تخته سنگ های بلندمرتبه که شش طبقه یا این که شش جايگاه را نمودار می سازد تشکیل یافته میباشد.
شش پله آرامگاه و اتاق بالایی به صورت کلی ۷ طبقه را تشکیل میدهند که میتواند آدرس از عدد مقدس ۷ در آن زمانه باشد.
سکوی نخستین آرامگاه کوروش ارتفاعی موازی با ۱۶۵ سانتی‌متر دارااست البته صرفا بخشی از آن چشم می گردد.
طبقه دوم و سوم هر یک یک متر و سه طبقه دیگر هرمورد 55 سانتی متر بلندی داراست.
به صورت کلی طول این سکوها تا کف اطاق بالای سازه 35/5 متر می‌شود.
طول خویش بنای سنگی آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد آرامگاه کوروش تا بالای سقف بیشتراز یازده متر میباشد. پهنای هرمورد از سکوها نیم متر میباشد.
سقف سازه از بیرون به طور شیب بامی میباشد و آب آن به دو طرف شمالی و جنوبی می ریزد، البته تکه سنگ مرکز این هرم شکسته و افتاده و از میان رفته میباشد.
قسمتی از پلکان سنگی در طرف مغرب بقاع کوروش فی مابین خاک ها و سنگ های قبور افتاده میباشد که برای بالارفتن به باطن اطاق آرامگاه آیتم استعمال قرار می گرفته میباشد.
تخته سنگ ها همچون بقیه سنگ کاری های این دورمان در تخت جمشید و شوش و فیروزآباد با بست آهنی دم چلچله ای به یکدیگر مربوط می شد‌ه‌است، اما یه خرده از آنان را در قرن های اولیه اسلامی برای دزدیدن آهن و سربی که روکش آن‌ها بوده، برده و در فیض سنگ ها را ترک و ناقض ساخته اند مکان آن‌ها در سنگ باقی است.
اتاق آرامگاه کوروش دارنده دیوارهایی با ضخامت ۱.۵ متر میباشد که از چهار ستون سنگ تراش خورده تشکیل‌شده‌اند.
اطاقی که در بالای سکوهای سنگی قرار گرفته 5/3 متر درازا و 10/2 متر عرض و 10/2 متر بلندی دارااست.
تمامی محیط از سنگ میباشد و دو رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد سنگ یک دست هم سقف آن را می پوشاند و صرفا یک در کوتاه باریک به بعدها 30/1*30*1 متر داردکه به سمت مغرب گشوده می‌گردد.
وجود شیارهایی در دو طرف ورودی بقاع کوروش آرم می دهد که دو لنگه در، روی پاشنه‌ها می‌چرخیدند. کف اتاق از دو تخته سنگ بسیار گران قدر و هنگفت صورت گرفته که متاسفانه یکی سنگ‌ها به جهت حفاری غیرمجاز به تصور جستن شی ها در تحت آن مجروح میباشد.
آنگاه ازورودی ، یک دهلیز به درازای 30/1 متر به چشم میخورد که در انتهای آن ، اطاق مهم به بعدها × 32 متر تاسیس شده است. دیوارهای اطاق را سنگ های تراشیده گردیده سپید بر گرفته و دو پارچه سنگ بلندمرتبه حجاری گردیده نیز سقف آن را تشکیل می‌دهد که تا کف اطاق حدود 10/3 متر طول داراست.
در بخش بالای در کوتاه ورودی، دو شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد حفره در سنگ دیده میشود، که مکان پاشنه در آرامگاه بوده میباشد.
این در از سنگ بوده میباشد، چون، درهای آرامگاه های جان دار در نقش رستم و تخت جمشید هم از سنگ بوده میباشد.

دو واقعه بسیار اساسیّ و تعالی در تاریخ اسلام مسجد النبی کوهسنگی مشهد چهره اعطا کرد که از یکی از رسالت و از دیگری امامت پدیدآمد. اول رخداد، نزول وحی بود که رسالت نبی(ص) را در برداشت. دو‌مین واقعه، غدیر بود که امامت را به وجود آورد و در واقعیت ادامه رسالت بود. روز غدیر و امامت به عبارتی قدر مداقه دارااست که روز بعثت و رسالت.
معبود اینجانبّان نیز در قرآن به‌این رابطه اشاره کرده و فرموده میباشد:
یا این که ایّها الرسول بلّغ ما انزل الیک اینجانب ربّک وإن لم تفعل فما بلّغت رسالته واللّه یعصمک اینجانب النّاس ان اللّه لایهدی القوم الکافرین. (مائده، 67)
در آیه دیگر که آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد به عبارتی روز و آن گاه رخداد غدیر نازل شد فرمود:
الیوم اکملت لکم دینکم واتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا.(مائده،3)
مرحوم حاج میرزا جواد ملکی تبریزی میگوید:
ویوم الغدیر اینجانب هذا الیوم [یوم المبعث] بمنزلة الجزء الاخیر اینجانب العلقة التامة، بل بمنزلة الباطن اینجانب الشیء الظاهر، وبمنزلة الروح اینجانب الانسان، لانّ تک تک ما فی هذا المبعث الشریف اینجانب الخیر والفوز والسعادة مشروطة بولایة امیرالمؤمنین والائمة اینجانب ولده…1
به جهت عنایت روز غدیر تحت عنوان اصلی ترین و مهم‌ترین اعیاد اسلامی میباشد که برای آن آداب و ایفا و فضیلت ها بی شماری اورده شده میباشد. در‌این نوشته انجام و آداب غدیر تا حدّ قابلیت در آیینه احادیث نمایانده می‌گردد. پیش از هر چیز به یک سری نکته اشاره میگردد:

1 کثرت انجام و آداب این روز بسیار فوق العاده میباشد و با ایفا هیچ روزی قابل مقایسه وجود ندارد. در‌این تحقیق تا آنجا که در توا‌ن نگارنده بود بیشتراز چهل گزینه از آداب روز غدیر در احادیث رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد جمع شد‌ه‌است.

2 در آداب و اجرا غدیر تمامی گروهها آیتم اعتنا و خطاب میباشند و برای هر مجموعه با هر پندار و پندار و هر سنّی، آدابی مطلوب حالا وجود داراست.

3 ایفا و آداب این روز منتفع از خصوصیت کاملیّت و به آحاد بعد ها معاش بشر (عبادی، سیاسی، فقاهتی…) مربوط می گردد.
از این نکات به کار گیری می‌گردد که معمار این اتفاق اصلی تاریخی، می‌خواهد این روز برای مدام در تاریخ زنده باشد. درین نوشته این روز را در نگاه احادیث پایین عنوان ها سیاسی، عبادی، اجتماعی و اخلاقی مجموعه بندی می‌کنیم و روایات مرتبط با آن ها را می‌آوریم:

آداب عبادی غدیر
1 نماز
نماز روز غدیر در شب و روز و نیز نماز مسجد غدیر، در احادیث وارداتی میباشد که مثال ای از احادیث آن ذکر می شود:

الف: نماز شب غدیر: سید بن طاووس در ارتباط آن اینگونه میگوید:
وجدنا فیها صلاة مذکورة فی کتاب ها العبادات والصلاة نه زمینه و نه مسموعٍ عام فی سائر الصلوات.
بیان صفة هذه الصلاة فی شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد لیلة الغدیر وهی اثنتا عشرة رکعة لایسلّم الا فی اخراهنّ ویجلس دربین تک تکّ رکعتین ویقرأ فی تک تک رکعة الحمد وقل هو اللّه أحد عشر مرّات و آیة الکرسی مرّة، فاذا اتیت الثانیة عشرة فاقرأ فیها الحمد سبع مرّات وقل هو اللّه أحد سبع مرّات واقنت وقل «لا اله الاّ اللّهُ وَحْدَهُ لاشریک لَهُ، لَهُ الملک ولَهُ الحمد یحیی ویمیت ویمیت اوُحیی وهو حیّ لایموت بِیَدِه الخیر وهو علی مجموع شی قدیر» عشر مرات وترکع وتسجد وتقول فی سجودک عشر مرات «سبحان مَن أحصی تمام شئ علمهُ وسبحان مَنْ لاینبغی التسبیح الاّ لَهُ سبحان ذی المَنَّ والنّعم، سبحان ذی الفضل والطول، سبحان ذی العزّة والکرم، أسئلک بمعاقد العزّ اینجانب افقِک ومنتهی الرحمة اینجانب کتابک وبالاسم الاعظم وکلماته التّامّة أن تصلّی علی محمد نبیِکَ وأهل بیته الطیّمیان الطاهرین واَنْ تفعل بی کذا وکذا انّک سمیع مجیب».2

آموزش و پرورش صورت گرفته در عصر مسجد النبی کوهسنگی مشهد رضاخان بعداز وی نیز با وجود تغییر‌و تحول نسبی موقعیت تداوم یافت. استارت حکومت پهلوی دوم از سال 1320 آغاز میگردد و تا اواخر دهه چهل ادامه می‌یابد. این اعتنا چگونگی بهتری نسبت به عصر پیشین داراست و در آنان سعی میگردد که از هندسه و الگوهای معماری کشور ایران مصرف شود اما همچنان این عصر نیز به هر هم اکنون نمی تواند عمل مهمی را در استفاده اصول و مبانی اسلامی اهل ایران و تکامل آن اعمال دهد.

مجموعه بندی فضاهای آموزشی در مکتب سابق
مسجد
او‌لین و اولیه راس یاد دادن مسلمان‌ها مسجد بود.مساجد از شروع عصر مهاجرت راءس تجمع مسلمین و دریافت تصمیمات سیاسی و تعلیمات فقاهتی بود و سنتی که از عهدوپیمان آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد فرستاده و خلفای راشدین ساخت شد.پس از آنها دیرگاهی در بین مسلمانها باقی بود. افرادی که اسلام آورده بودند کلیه تشنه داده ها جدید در امر آئین تازه بودند و گرایش داشتند از توحید و قرآن و احکام شرع مطلع شوند و مسجد که برای پرستش آفریدگار و اداء فرائض و راس اجتماعات مسلمین بود طبعا شایسته ترین مقام برای این عمل بشمار میرفت ، چنانکه در دانا مسیحیت کلیسا همین وظیفه را جاری ساختن می اعطا کرد.

مدرسه منزل
جای خاصی نداشته میباشد و معمولا در منزل، بالاخانه، سرکوچه یا این که در منزل ملا بوده و مقدمات الفبا، قرآن و تلاوت را در آن فرا می گرفتند.

مکتب
مکتب رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد در کشور‌ایران عمدتا مدارس کهن در کشور ایران به دو شکل ساخته شدند یا این که تحت عنوان بخشی از مساجد که سعی مسجد و مکتب در یک ساختمان تلفیق میشد و یا این که به صورت یک واحد جداگانه جهت علم آموزی و اقامت طلاب تاسیس میگردید. مدرسه ها تاریخی در دو سطح بوده میباشد.

یکی از سطح مقدمات مشتمل بر صرف و نحو ، ادبیات فارسی ، علم ها شرعی که در واقع این برهه زمانی حکم مکتب دبیرستان را داشته میباشد
دوم درس بیرون که در برخی از بخش های بنای مکتب برای درس بیرون یا این که درس تخصصی مکانی در حیث گرفته می گردیده‌است. درس بیرون منحصر به فرد به مباحث مذهبی نبوده و درسهایی مثل شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد ریاضی ها، موسیقی و … نیز در آنجا درس دادن می شد‌ه‌است.

مقرنس اصولا یک عنصر تزئینی هندسی میباشد مسجد النبی کوهسنگی مشهد که با نقطه ، خط ، سطح و وسعت سرو عمل دارااست . غرض تزئینی مقرنس در رتبه نخستین ساخت‌و‌ساز سایه و پر‌نور و القای خطوط متفاوت و در مرتبه دوم به دست آوردن سطح های بیشتری برای اجرای تزیینات دقیق خیس زیرا آجرچینی ، گچبری ، موزاییک کاری ، نگارگری و غیره به لحاظ میرسد . مقرنس عبد اسلام وجود ندارد و پیش از اسلام نیز در اکثر کشورها به صورت معمولی یا این که کامل به فعالیت رفته البته در عصر اسلام دگرگونی بیشتری یافته و به یک ساخته اسلامی دارای شهرت شد‌ه‌است.

معماری اهل ایران اسلامی آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد در استعمار و ترویج آن جایگاه مؤثری داشته و در غرب و شرق فقید اسلام نیز انجام ذوق و سلیقه و اختراع و تفصیلات گردیده است. مقرنس در مناره ها خلال جنبه تزئینی آن ، در واقعیت یک کدام از عنصرها اساسی معماری میباشد که رابط فی مابین تعلبکی تاج منار با بدنه منار میباشد. در عصر های آن گاه یعنی ایلخانیان و تیموریان مقرنس کاری پرکارتر و دقیق خیس بر گلوگاه منارها گردهمایی و به تزیینات کاشی نیز تروتمیز شد.

در زمان صفوی که به بعد از ظهر طلایی هنر دارای اسم و رسم میباشد مقرنس ها بیشتر جنبه تزیین پیدا کرد و به کار گیری کاشی و نازکی و مهارت معماران و هنرمندان چنان در مقرنس کاری تبلور رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد یافت که تاج منار با مقرنس های ریز را می شود به چلچراغی انگاشته که مشاهده کرد بینندگان را به سوی خویش میکشد.

مسجد تحت عنوان بزرگترین عبادتگاه رهروان اسلام همواره مورد قابل قبولی برای نمود مفاهیم و معانی اسلام مهیا کرده است. گلدسته مسجد تحت عنوان یکی‌از موادسازنده مهم در کالبد مساجد در ورای صورت و کالبد دنیوی خویش بیان‌کننده مفاهیم و معانی محتوایی بوده اند و نقش نمادین داشته اند. با اعتنا به نمادین بودن مناره ها، تفاوت در تعداد آن ها در مساجد متفاوت ناشی از تفاوت در مفهوم و محتوای آنهاست و تفاوت تعداد این عنصر در مساجد، بیان کنده مفاهیمی گوناگون میباشد.قابل ذکر میباشد که‌این تعدد شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد در مساجد مذهب‌ها گوناگون مسلمان ها به چشم می خورد.

بنای کاخ خورشید یا این که عمارت مسجد النبی کوهسنگی مشهد شمسی تاثیر تصویب‌گردیده در فهرست اثر ها ملی کشور ایران میباشد که در اواسط گلشن بزرگی قراردارد. کاخ خورشید کاخ کم پادشاه افشار میباشد و احتمالاً برای سکونت خانواده‌ی سلطنتی تاسیس گردیده است.اخ خورشید در سال 1151 هجری قمری به امر نادرشاه جهت اقامت و بانک برای جواهرات و غنایم ایجاد شده است.

عمارت شمسی مرتبط با سال های آغازین به توان وصال نادرشاه افشار میباشد و یکی زیباترین کاخ های کشور ایران میباشد. عملیات ایجاد کرد عمارت در آحاد ارتفاع پادشاهی ادامه داشته و حتی تا واپسین سال های حیات نادرشاه یعنی سال 1160 هجری قمری در اختیار ایجاد کرد بوده میباشد.

چون کتیبه ثلث بسیار آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد زیبای«سوره نباء» که در نصیب به دور تا به دور فضای گنبد درج شده به همین تاریخ اشاره دارااست.

تشکیل داد بنای عمارت در سال 1155 هجری قمری به امر معدود پاد شاه شروع و در سال 1160 (موازی با 1126 هجری خورشیدی ) هم‌زمان با قتل نادرشاه متوقف شوید.

با استناد به معماری سنتی اهل ایران باطن کاخ خورشید با اعتنا به متن‌ها قدیم و وسعت معماری و کتیبه مو جود (سوره مبارکه النبا) آرامگاه نادرشاه میباشد.

معماری کاخ خورشید
نمای این کاخ که به نحوه معماری هنری درست شده به صورت استوانه‌ای بوده و با سنگ های مر‌مر سیاه تزیین شد‌ه‌است.
بلندی آن در قبلی نزدیک رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد به 25 متر بوده میباشد و اینک به انگیزه فساد طبقه سوم، طول کاخ بیش تر از 20 متر وجود ندارد.
کاخ خورشید جمعاً دارنده 12 اتاق میباشد که در درون اتاق‌ها نیز تزییناتی از نگارگری و گچ‌بری چشم می شود.
نحوه تزیین و آرایشی که در‌این سازه به شغل رفته شامل جزییات های ظریف و متنوع و قابل مراعات میباشد.
تصاویری از شاهزادگان نادری بر روی دیوار‌ها نقش گردیده است که فی مابین آن ها، نقوش زرین نیز چشم می گردد.
کاخ در شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد اواسط گلشن بزرگی جای‌دارد که مشمول یک سازه در سه طبقه میباشد.

مسجد جامع کرمان دارنده سه درب مسجد النبی کوهسنگی مشهد در ضلع های شمالی و شرقی و غربی میباشد.
ارتفاع صحن مسجد ۶۶ ٫ ۵ متر و پهنا آن ۴۹ متر و مساحت آن ۳۲۵۸۰۵ متر مربع میباشد.
مسجد جامع کرمان دارنده دو در ورودی میباشد.
پلان مسجد از نوع مساجد چهار ایوانی میباشد و تراس های شمالی و جنوبی رفیعتر تشکیل‌شده اند.
کاشی های به فعالیت رفته در حیاط جنوبی کاشی های هفت رنگ میباشد و بدور تا بدور آن را کتیبه ای به خط کوفی بنایی در درون محوطه محراب مانند حیاط پوشانیده آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد میباشد.
در نصیب غربی مسجد جامع کرمان ایوانی جای دارد که بنای مهم آن وابسته به عصر آل مظفر میباشد البته در زمان های آجل الحاقات تعمیراتی در مسجد انجام شده میباشد.
مثلا تعمیرات و الحاقاتی که در عصر صفوی (فرمانروا عباس دوم) انجام یافته، بخشی از بدنه محراب مسجد میباشد.
مسجد با نقشه چهار ایوانی دارنده سردری رفیع و باشکوه، حیاط، شبستان، مناره و صحنی بسیار قشنگ میباشد.
ساختمان مسجد برطبق اصول قرینه سازی دو شبستان والا تابستانی و زمستانی دارااست، حیاط های شرقی و غربی شبستان مسجد را تشکیل میدهند.
در اساس های متقاطع صحن رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد بسیار بلندمرتبه آن چهار تراس وجود داراست که در پشت طاقنماهای صحن شبستان و نمازخانه ایجاد شده است.
سردر مدخل مهم به هشتی گنبد داری منتهی می‌گردد که به حیاط خرد شمالی رویکرد مییابد.
اهمیتی که از نگاه نقشه و طول به سردر ورودی داده گردیده از مثال های نخستین این روش ساختمان میباشد که در زمان صفویه سرایت پیدا کرد.
پشت محراب ضلع غربی مسجد جامع کرمان، مرقد شعر سرا بلند آواز اهل بیت ملابمان علی راجی کرمانی جای دارد که دیوان پر ارزش اشعار وی به اسم حمله حیدری برای مثال دسته شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد های گرانبها آرامش پارسی میباشد.

به صورت کلی آرامگاه روحانی خداترس مسجد النبی کوهسنگی مشهد گیلانی از یک اتاق مربع صورت که گنبدی برروی آن جای دارد و تراس هایی که آن اتاق را تسلط کرده اند، ساخته شده میباشد.
اما یک اتاق دیگر که به حیث می‌رسد بعد ها به تاثیر نخستین الحاق گردیده باشد در سمت غربی گنبدخانه وجود داراست و دو اتاق از درون به یکدیگر مرتبطند.
مبتنی بر با معماری ساکن ناحیه، آرامگاه روحانی خداپرست گیلانی بر روی کرسی قرار گرفته و بام سازه نیز چهارشیبه سفالپوش میباشد.
بقعه روحانی خداپرست گیلانی، مرتبط با اواخر امپراتوری تیموری و اوایل عصر صفویه میباشد.
بنای بقعه تلفیقی از معماری آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد سنتی و مستقر شمال جمهوری اسلامی ایران میباشد.
درب ورودی آرامگاه روحانی مومن گیلانی در ضلع شرقی آن واقع شد‌ه‌است. بارگاه در پایین گنبد آن جای‌دارد
تراس‌ها دارنده بها شایان توجه می باشند که رابطه فضایی را تسهیل می‌نمایند. به جهت آب و هوای نسبتاً راکد و مرطوب درون سازه، این حیاط‌ها به هم پا پنجره‌های گشوده به ایوان، برای انتقال هوا تاسیس گردیده‌اند.
تراس‌ها مشابه بیشتر ساختمان‌های گیلان در جهات جنوبی با ارتفاع 8.25 متر و 2.40 متر پهنا، در شرق ارتفاع 8.90 متر و 2.80 متر پهنا و در شمال ارتفاع 20 متر و پهنا 2.86 متر آرامگاه قرار گرفته گردیده است.
سقف‌های شیب‌دار که در رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد معماری حاشیه دریا دریای کاسپین یافت می شود، در بالای حیاط‌ها نیز ادامه مییابد تا فضای سایه‌ای برای سازه مهیا کندو اثرات باران را کم کند.
دیوارها با کاشی‌های هفت رنگ عصر قاجاریه تزئین گردیده‌اند و در بخش‌های متفاوت حیاط‌ها پنجره های طاقچه‌ای با طاق‌های منحنی‌ دار نیز تاسیس شده است.
تکرار گونه های، خطوط و رنگ‌ها، زیبایی خاصی به حرم روضه خوان مومن گیلانی داده میباشد. تکرار انواع دربرگیرنده نقوش اسلیمی، گل‌های فرمانروا عباسی و گل‌های بی آلایش را نیز شامل میشود
هر چندین آرامگاه روضه خوان خداپرست گیلانی در حین سال های زیاد به خیال آب و‌هوای حیطه بارها نوسازی و تجدید بنا گردیده‌است.
طبق عکس‌های شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد دیرین مو جود از حرم روحانی خداترس گیلانی، بر بلندای گنبد آن، کلاه خودی طلایی وجود داشت که اکنون اثری از آن وجود ندارد و مفقود گردیده‌است.

یک کدام از شایسته ترین فضاها برای اکران هنرهای سنتی مسجد النبی کوهسنگی مشهد بوسیله گردآوری عموم بناهای آرامگاهی وابسته به شخصیت های مذهبی می باشند، مغایر مساجد على الخصوص مساجد جامع که پیوسته آیتم دقت حکومتها و سیاست گذاران اجتماعی بوده و آرایش و پیرایش، نوسازی و اجرای مراسم آیینی در آن‌ها به وسیله حکومت و یا این که با پژوهش حکومت شکل می پذیرفته، آرامگاه در جمهوری اسلامی ایران مکانی مقدسی برای همه عموم بوده میباشد و همین دستور موجب شده تا شایسته ترین خلاقیتهای خویش را در چنین اماکن به اکران بگذارند.

شاید بتوان بازتابی از آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد فرهنگ و تمدن عامه و سنن سابق را در آیینه کاریها، گچبری و مقرنس کاری ها، نقاشیهای و دیواری و بقیه تزیینات داخلی و فرنگی چنین بناها عموم حیطه مشاهده نمود.

نگارگری دیواری در معماری اسلامی اهل ایران نگارگری فقهی در زمان اول اسلام به اندازه ای که در آئین بودایی، مسیحی و مانوی رایج بوده، وجود نداشته از آنجایی که بناهای آرامگاه های رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد کشور ایران با عقاید فقاهتی و مذهبی در ارتباطند و دیدگاههای مذهبی نیز با نگارگری آن هم از نوع صورتگری چندان موافق وجود ندارد لذا در منابع تاریخی از نگارگری های پیکردار بر روی دیوار آرامگاه ها مطلبی آورده نشده میباشد.

همچون مساجد که هیچگاه به تصویر جانداری تر و تمیز نگردیده بود و همواره از تزیینات تجریدی مانند خوشنویسی و نقوش هندسی در آن‌ها به کارگیری آرامگاه ها نیز در سده های اولیه اسلام از تصاویر جان داران عاری شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد بودند.

از دیرین ترین بناهای آرامگاه در جمهوری اسلامی ایران که نمای داخلی اش، بر روی اندود گچ، نقش و نگار دارااست، آرامگاه دارای اسم و رسم ارسلان جاذب در حوزه‌ سنگ بست خراسان میباشد که مرتبط با زمانه غزنوی هست. در بخشهای اندکی از نمای داخلی که هنوز تندرست باقیمانده نقوش گیاهی و تزئینی با رنگ پر‌نور بر روی گچ جاری ساختن گردیده‌است.

مسجد لطف الله یک کدام از مسجدهای تاریخی جمهوری مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد اسلامی ایران و شناخته گردیده شهر اصفهان میباشد که در روزگار صفویه سازه گردیده‌است. این مسجد در ضلع شرقی میدان نقش دنیا و مقابل عمارت خوب قاپو و در همسایگی مسجد امام واقع شد‌ه‌است و شاهکاری از معماری و کاشیکاری قرن یازدهم هجری و تاثیر تصویب‌گردیده در فهرست اثرها ملی جمهوری اسلامی ایران میباشد.

تشکیل داد مسجد روضه خوان لطف الله در سال ۱۰۱۱ هجری قمری به امر فرمانروا عباس نخستین و به منظـور تجلیل از رده روضه خوان لطف الله میسی استارت شد آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد و بعداز ۱۸ سال عملیات ساختمانی و تزئینات آن در سال ۱۰۲۸ هجری قمری تمام شد. بعد ها مسجد لطف الله به اسم ملا فتح الله شناخته شد و آن‌گاه از آنجایی که به مجتهد اعلم یا این که مرجع پیروی، صدر یا این که صدرالعلما گفته می‌شد به اسم مسجد صدر دارای شهرت شوید ولی امروزه به به عبارتی اسم اول خویش شناخته می‌گردد.
مسجد روضه خوان لطف الله از لحاظ هندسی دارنده هندسه توانمند و ادغام بندی احجام، باخت، تقارن، عدم وضوح و اختراع در نقشه و پلان میباشد.
معمار مسجد روضه خوان لطف الله، با تسلط بدون نقص خویش بر دانش هندسه و شیوه های عملی کاربردی آن، به نحوه ای ماهرانه پلان و موقیعـت اجـزای ساختمان را نسبت رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد بـه یکدیگر تهیه و تنظیم کرده و با استعمال از نسبت طلایی، هارمونی دیده نوازی را میـان اجـزا بـرقـرار کـرده میباشد.
معمار مسجد روحانی لطف الله، گنبدی تک پوش ساخته که قطر بیرونی آن ۲۲ متر و بلندی آن ۳۲ متر میباشد و در پایین گنبدخانه، با سود گیری از فیل پوش هایی، کناره های فضای مربعی کم کم هشت پهلو و آن‌گاه به دایره تبدیل میشود و در فراز گنبد قرار می‌گیرد.
یکی ویژگیهای مسجد روضه خوان لطف الله چرخش ۴۵ رتبه ای نمازخانه مربع صورت آن نسبت به اساس تقارن ورودی بناست، که مقصود از آن تهیه جهت ورود به فضای نمازخانه، رو به قبله میباشد.
به‌این خواسته، در اولِ ورود به ساختمان از روش یک راهروی معدود پهنا، گردشی ۴۵ رتبه به سمت چپ و بعد از طی مسافتی گردش ۹۰ سکو ای دیگری به سمت راست پیاده سازی شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد گردیده‌است که سبب ساز میگردد ورود به فضای نمازخانه، رو به محراب و در جهت قبله شکل گیرد.

حیاط جنوبی مسجد نصیرالملک شیراز مسجد النبی کوهسنگی مشهد سوای کاربری خاص میباشد و صرفا برای قرینه سازی با حیاط شمالی اخلاق و رفتار شد‌ه‌است
با دقت به اینکه نمـای جنوبی همواره در سایه قرار گرفته در تزئینات آن از کنتراست رنگی و تیرگی روشنی بیشتری به کار گیری شـده میباشد.
بدنـه جنـوبـی حـيـاط کاملا با کاشی تزئین شد‌ه‌است.
سنگ ازاره ها به رنگ اکر در ذیل جرزها کاملا با تزیینی از گل و اسلیمی حجاری شد‌ه‌است.
رنگ موفق در کاشیهای به کاررفته در مقـرنس کـاری طـاق اصـلی رنگ زرد پر‌نور و سپید میباشد که لبه ای از نوار سیاه بر جلوه آنان افزوده میباشد و کاشی هایی با مورد رنگی لاجوردی و سیاه آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد هم در قطعات خرد خیس با آنان مخلوط گردیده‌است.
در نصیب بالایی طاق مرکزی نقش ترنج اسلیمی آبی‌رنگ پر‌نور بر موضوع سپید به عمل گرفته گردیده‌است.
بدنه داخلی ایـوان مسجد نصیرالملک از پنج ضلع درست شده که به طور یک درمیان ادغام گوناگون آبی رنگ و زردرنگ در مسئله سپید دیده می شود.
بیرونی ترین سطح ها، نقشی از طـرح درختچه افشان با گلهای سرخ (صورتی) ، نرگس (آبی‌رنگ) ، زنبق (بنفش) و دیگر گلهای طبیعت پردازانه داراست. در طاق نماهای در حدود طاق اصـلی شاهد به کارگیری از زردرنگ در بیشتر نقـوش ایـن بخـش هستیم.
با دورشدن از راءس تراس رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد به ندرت از کاشی هایی با مسئله قرمـز کـه از ابـداعات زمان قاجار میباشد منفعت گرفته شد‌ه‌است.

تزیینات تراس شمالی مسجد نصیرالملک
حیاط شمالی(طاق مروارید) در راءس جناح شمالی تراس با یک فرورفتگی عمیق یک طبقه با طول هشت متر تاسیس شده است و در انتهـای ایـوان نیز یک مقرنس پرکار بی نظیری ساخت‌و‌ساز گردیده که از معرفه های دیگر ایـن مسجد میباشد.
این حیاط سه فضای متفاوت داراست و به حدی تزئینات در اینجا پرداخته گردیده است که گویی به اندازه یک بنـا کـار بـرده اسـت.
کل بدنه و سطح بیرونی و درونی آن کاشی کاری هفت رنگ شـده میباشد.
بر دیواره های طاق مروارید شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد مسجد نصیرالملک شیراز نشانه‌ها قرآنی و روایات مندرج میباشد.