زنان فرستاده تمامی از مهاجرین بودند.(44) در مهاجرت به حبشه 18 زن حضور داشتند(45) که اسماء بنت عمیس، ام سلمه و رقیه دختر پیامبر آفریدگار برای مثال آن ها بودند.(46)
فی مابین زنان مهاجر به مدینه فاطمه بنت اسد، مامان امیرمؤمنان(ع) نیز بود. طبق فرمایش امام راستگو(ع)؛ او اولی زنی بود که پیاده از مکه به مدینه به سوی فرستاده مسافرت نمود.(47) درین سفر، زینب، دختر نبی(ص)(48) و فاطمه زهرا(س)، همسر امیرمؤمنان، دختر دیگر آن حضرت نیز مثلا مهاجران فی سبیل الله به اکانت می‌آیند.
همینطور می شود به حضور فعال زنان در بیعت کردن که یک فرمان تماماً سیاسی و اجتماعی بود اشاره نمود و نکته جذاب این که اولی بیعت نبی(ص) با مسلمان‌ها به جهت حضور فعال بانوان به بیعت النساء جهانی شد.
در طول حکومت نبوی، زنان اذن داشتند نمایندگان خویش را به محضر پیامبر پروردگار بفرستند و سوای مسجد النبی کوهسنگی مشهد دخالت مردان، مطالبات خویش را مطرح نمایند. آنان سؤالات خویش را با رسول(ص) میان می گذاشتند و پاسخها را اخذ می کردند.
مثلا، ام سنان می‌گوید: ما زنان هم پا فرستاده آفریدگار(ص) در نمازهای آدینه و جماعت و اعیاد گوناگون کمپانی می کردیم.
به هر اکنون، رفتن زنان به مساجد برای ادای نماز، در بعد از ظهر رسالت امری معمولی و معمول بود و این رفت و آمد زمان قابل قبولی بود تا در مجالس علمی که از سوی بزرگان صحابه در مساجد برپا می‌شد حضور یابند.
تقریر و بی صدا معصومان(ع) در بعد از ظهر بعداز رسول(ص) در‌این خصوص نیز از وجوه حجیّت اینگونه حضورهاست؛ چنان که در حین امام علی(ع) خانواده آن حضرت، یعنی دختر رسول(ص) و نوادگان دختری او در عرصه های متفاوت سیاسی و اجتماعی حضور جدّی داشتند. حضرت زهرا(س) پیشتازترین مخالف سیاسی علیه نظام خلافت سقیفه بود و بارها با خلیفه اولیه محاجّه کرد و او‌را محکوم نمود. وی در مسجد خطبه خواند و زنان و مردان آن را گوش دادند. هیچ گاه امیرمؤمنان(ع) نسبت به حضور وی در مسجد و دیگر عرصه آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد های اجتماعی اعتراض نداشت و یا این که همانند بدون صدا آن حضرت در مقابل سعی سیاسی ام سلمه در امان از ولایت و نیز ام الفضل که در غزوات جمل و صفین شغل اطلاعاتی برای حضرت جاری ساختن می دادند.
مالک وسائل الشیعه احادیث گوناگونی را درباره حضور بانوان در عرصه های گوناگون اجتماع گردآورده و حالت و کیفیت کمپانی آنان‌را در مسائل اجتماعی ذکر نموده است و از تمام احادیث به‌این سود می‌رسد که: برای زنان جایز میباشد که در مجالس عزا، ادای دستمزد عموم و یا این که تشییع‌جنازه از خانه خارج فرآیند و درین امور کمپانی نمایند، همچنان که حضرت فاطمه(س) و زنان ائمه اطهار(ع) در آنان کمپانی می کرده اند.(49)
بدین ترتیب، در شرایطی که احکامی محصور کننده در اسلام نسبت به زنان وجود داراست، هیچ وقت به معنای حبس زن در منزل و در نظرنگرفتن تواناییهای این نصیب از اجتماع در اداره جامعه و نقش آفرینی اجتماعی آنها وجود ندارد.
پیشین از دلایلی که تا کنون بدان استناد شد، احادیث متعددی (احادیث عام) از روش ائمه معصومان(ع) به ما رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد رسیده میباشد، بر اساس این که مسجد وابسته به تک تک عموم اعم از زن و مرد میباشد و تخصیص به مجموعه خاصی ندارد.(50)
افزون بر اینها، حضور زنان و مردان در مسجد، موجب زنده نگه داشتن شعائر الهی می گردد؛ چنان که ائمه اطهار(ع) تأکید و تشویق فوق العاده ای نسبت به رفت و آمد به مساجد و حضور دائمی در آن کرده اند؛ چون بزرگداشت شعائر آسمانی و گرامیداشتن دین فقاهتی آرم دینداری و پایبندی به مقدسات آن میباشد. این مطلبی میباشد که مشتمل بر بخش اعظمی از باورهای فقهی می‌گردد که از آن مجموعه میباشد احترام به مساجد، روزه داری و روزهای ویژه ای را روز ها الله نامیدن؛ چنان که امام خمینی آنها را یوم الله می خواندند. وی کرامت و برتری اماکن مقدس را این سیرتکامل ذکر می نمودند: در شرع مقدس اسلام بسیار پیشنهاد گردیده‌است که نماز را در مسجد بخوانند و عالی از تمامی مسجدها، مسجدالحرام میباشد و سپس مسجد رسول(ص) و سپس مسجد کوفه و شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد سپس مسجد بیت المقدس و آنگاه مسجد جامع هر شهر و آن گاه مسجد محله، آنگاه مسجد بازار میباشد.(51)
زنان فرستاده تمامی از مهاجرین بودند.(44) در مهاجرت به حبشه 18 زن حضور داشتند(45) که اسماء بنت عمیس، ام سلمه و رقیه دختر پیامبر آفریدگار برای مثال آن ها بودند.(46)
فی مابین زنان مهاجر به مدینه فاطمه بنت اسد، مامان امیرمؤمنان(ع) نیز بود. طبق فرمایش امام راستگو(ع)؛ او اولی زنی بود که پیاده از مکه به مدینه به سوی فرستاده مسافرت نمود.(47) درین سفر، زینب، دختر نبی(ص)(48) و فاطمه زهرا(س)، همسر امیرمؤمنان، دختر دیگر آن حضرت نیز مثلا مهاجران فی سبیل الله به اکانت می‌آیند.
همینطور می شود به حضور فعال زنان در بیعت کردن که یک فرمان تماماً سیاسی و اجتماعی بود اشاره نمود و نکته جذاب این که اولی بیعت نبی(ص) با مسلمان‌ها به جهت حضور فعال بانوان به بیعت النساء جهانی شد.
در طول حکومت نبوی، زنان اذن داشتند نمایندگان خویش را به محضر پیامبر پروردگار بفرستند و سوای مسجد النبی کوهسنگی مشهد دخالت مردان، مطالبات خویش را مطرح نمایند. آنان سؤالات خویش را با رسول(ص) میان می گذاشتند و پاسخها را اخذ می کردند.
مثلا، ام سنان می‌گوید: ما زنان هم پا فرستاده آفریدگار(ص) در نمازهای آدینه و جماعت و اعیاد گوناگون کمپانی می کردیم.
به هر اکنون، رفتن زنان به مساجد برای ادای نماز، در بعد از ظهر رسالت امری معمولی و معمول بود و این رفت و آمد زمان قابل قبولی بود تا در مجالس علمی که از سوی بزرگان صحابه در مساجد برپا می‌شد حضور یابند.
تقریر و بی صدا معصومان(ع) در بعد از ظهر بعداز رسول(ص) در‌این خصوص نیز از وجوه حجیّت اینگونه حضورهاست؛ چنان که در حین امام علی(ع) خانواده آن حضرت، یعنی دختر رسول(ص) و نوادگان دختری او در عرصه های متفاوت سیاسی و اجتماعی حضور جدّی داشتند. حضرت زهرا(س) پیشتازترین مخالف سیاسی علیه نظام خلافت سقیفه بود و بارها با خلیفه اولیه محاجّه کرد و او‌را محکوم نمود. وی در مسجد خطبه خواند و زنان و مردان آن را گوش دادند. هیچ گاه امیرمؤمنان(ع) نسبت به حضور وی در مسجد و دیگر عرصه آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد های اجتماعی اعتراض نداشت و یا این که همانند بدون صدا آن حضرت در مقابل سعی سیاسی ام سلمه در امان از ولایت و نیز ام الفضل که در غزوات جمل و صفین شغل اطلاعاتی برای حضرت جاری ساختن می دادند.
مالک وسائل الشیعه احادیث گوناگونی را درباره حضور بانوان در عرصه های گوناگون اجتماع گردآورده و حالت و کیفیت کمپانی آنان‌را در مسائل اجتماعی ذکر نموده است و از تمام احادیث به‌این سود می‌رسد که: برای زنان جایز میباشد که در مجالس عزا، ادای دستمزد عموم و یا این که تشییع‌جنازه از خانه خارج فرآیند و درین امور کمپانی نمایند، همچنان که حضرت فاطمه(س) و زنان ائمه اطهار(ع) در آنان کمپانی می کرده اند.(49)
بدین ترتیب، در شرایطی که احکامی محصور کننده در اسلام نسبت به زنان وجود داراست، هیچ وقت به معنای حبس زن در منزل و در نظرنگرفتن تواناییهای این نصیب از اجتماع در اداره جامعه و نقش آفرینی اجتماعی آنها وجود ندارد.
پیشین از دلایلی که تا کنون بدان استناد شد، احادیث متعددی (احادیث عام) از روش ائمه معصومان(ع) به ما رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد رسیده میباشد، بر اساس این که مسجد وابسته به تک تک عموم اعم از زن و مرد میباشد و تخصیص به مجموعه خاصی ندارد.(50)
افزون بر اینها، حضور زنان و مردان در مسجد، موجب زنده نگه داشتن شعائر الهی می گردد؛ چنان که ائمه اطهار(ع) تأکید و تشویق فوق العاده ای نسبت به رفت و آمد به مساجد و حضور دائمی در آن کرده اند؛ چون بزرگداشت شعائر آسمانی و گرامیداشتن دین فقاهتی آرم دینداری و پایبندی به مقدسات آن میباشد. این مطلبی میباشد که مشتمل بر بخش اعظمی از باورهای فقهی می‌گردد که از آن مجموعه میباشد احترام به مساجد، روزه داری و روزهای ویژه ای را روز ها الله نامیدن؛ چنان که امام خمینی آنها را یوم الله می خواندند. وی کرامت و برتری اماکن مقدس را این سیرتکامل ذکر می نمودند: در شرع مقدس اسلام بسیار پیشنهاد گردیده‌است که نماز را در مسجد بخوانند و عالی از تمامی مسجدها، مسجدالحرام میباشد و سپس مسجد رسول(ص) و سپس مسجد کوفه و شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد سپس مسجد بیت المقدس و آنگاه مسجد جامع هر شهر و آن گاه مسجد محله، آنگاه مسجد بازار میباشد.(51)
پدر افضل الدین مرقی که بود؟