گسترش مسجدالحرام در خلافت ولید
ولید بن عبدالملک اموى (خلافت از ۸۶- ۹۶ ه.)، در زمان‌اى حکومت مى‌کرد که بانک بیت‌المال مملو‌از غنایم و اموالى بود که تحت عنوان خراج و جزیه و عُشْریه از دور مسجد النبی کوهسنگی مشهد و بر و اکناف به شام مى‌رسید. وی خلیفه‌اى اهل رفاه و عشق و علاقه‌مند به ساختن بناهاى باشکوه و پرعظمت بود. از این رو، ضمن ساختن جامع اموى در دمشق و توسعه مسجدالنبى در مدینه و بناى بسیارى از اماکن مدینه، بر مساحت مسجدالحرام به مقدار ۱۷۲۵ متر خاطر نشان کرد و مسجد را بازسازى کرد. وی رواق‌هایى در نزدیکی مسجد ایجاد کرد و آن ها را با ردیف‌هایى بزرگ سرپا نگاه داشت. این ردیف‌ها به طور زیبایى تزیین شد و در بخش‌هایى از آن‌ها طلا و جواهرات بکار رفت. ولید ناودان منزل خدا را نیز از طلا جواهرات تشکیل داد که تاکنون آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد به همین اسم آوازه داراست.
منصور، دومی خلیفه عباسى (خلافت از ۱۳۶- ۱۵۸ هجری)، در سفرى که براى حج به مکه آمد، احساس کرد که مسجد ظرفیت مسلمانانى را که براى حج آمده‌اند، ندارد. مصمم شد تا با تهیه نمودن منزل‌هاى دور و اطراف و ضمیمه کردن آن‌ها به مسجد به توسعه آن مبادرت نماید. مردمى که صاحبخانه‌هاى گوشه و کنار بودند، با اینگونه رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد تصمیمى مخالفت کردند، ولی بعد از آن به فروش منزل‌هاى خویش رضایت دادند.
در این ارتقاِ مساحت، حجم مسجد دو موازی شد و در حدود پنج هزار مترمربع بر مساحت مسجد افزوده شوید. این افزایش در جهت شمال و غرب مسجد شکل گرفت. این توشه نیز رواق هایى براى مسجد در اطراف آن ساخته شد. افزون بر آن، مناره‌اى نیز در رکن غربى مسجد تاسیس شوید. پیشرفت تزیینات روى دیوارها و ردیف‌ها نیز شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد بیشتر شد. بناى مسجد که در سال ۱۳۷ آغاز گردیده بود، در سال ۱۴۰ هجرى خاتمه یافت.
گسترش مسجدالحرام در خلافت ولید
ولید بن عبدالملک اموى (خلافت از ۸۶- ۹۶ ه.)، در زمان‌اى حکومت مى‌کرد که بانک بیت‌المال مملو‌از غنایم و اموالى بود که تحت عنوان خراج و جزیه و عُشْریه از دور مسجد النبی کوهسنگی مشهد و بر و اکناف به شام مى‌رسید. وی خلیفه‌اى اهل رفاه و عشق و علاقه‌مند به ساختن بناهاى باشکوه و پرعظمت بود. از این رو، ضمن ساختن جامع اموى در دمشق و توسعه مسجدالنبى در مدینه و بناى بسیارى از اماکن مدینه، بر مساحت مسجدالحرام به مقدار ۱۷۲۵ متر خاطر نشان کرد و مسجد را بازسازى کرد. وی رواق‌هایى در نزدیکی مسجد ایجاد کرد و آن ها را با ردیف‌هایى بزرگ سرپا نگاه داشت. این ردیف‌ها به طور زیبایى تزیین شد و در بخش‌هایى از آن‌ها طلا و جواهرات بکار رفت. ولید ناودان منزل خدا را نیز از طلا جواهرات تشکیل داد که تاکنون آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد به همین اسم آوازه داراست.
منصور، دومی خلیفه عباسى (خلافت از ۱۳۶- ۱۵۸ هجری)، در سفرى که براى حج به مکه آمد، احساس کرد که مسجد ظرفیت مسلمانانى را که براى حج آمده‌اند، ندارد. مصمم شد تا با تهیه نمودن منزل‌هاى دور و اطراف و ضمیمه کردن آن‌ها به مسجد به توسعه آن مبادرت نماید. مردمى که صاحبخانه‌هاى گوشه و کنار بودند، با اینگونه رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد تصمیمى مخالفت کردند، ولی بعد از آن به فروش منزل‌هاى خویش رضایت دادند.
در این ارتقاِ مساحت، حجم مسجد دو موازی شد و در حدود پنج هزار مترمربع بر مساحت مسجد افزوده شوید. این افزایش در جهت شمال و غرب مسجد شکل گرفت. این توشه نیز رواق هایى براى مسجد در اطراف آن ساخته شد. افزون بر آن، مناره‌اى نیز در رکن غربى مسجد تاسیس شوید. پیشرفت تزیینات روى دیوارها و ردیف‌ها نیز شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد بیشتر شد. بناى مسجد که در سال ۱۳۷ آغاز گردیده بود، در سال ۱۴۰ هجرى خاتمه یافت.
پدر افضل الدین مرقی که بود؟