به عنوان مثال آداب مسجد آن میباشد که بشر مسجد النبی کوهسنگی مشهد مسلمان، اقامت خود در منزل معبود را وقتگیر کند و از عجله در خروج از مسجد جلوگیری نماید. اما عبد مؤمن این عمل را از روی میل و علاقه وافری که به مسجد می ورزد، اجرا میدهد. به دلیل آنکه وی مسجد را منزل دوست داستنی خود میداند و با گویش درحال حاضر در و دیوار آن را می بوسد.
پروردگار متعال در حدیث قدسی معراج میفرماید: «… ای احمد! کسی که داعیه نمود اینجانب پروردگار را دوست میدارم، دوست دار اینجانب وجود ندارد، مگر اینکه … مسجد را منزل خود قرار دهد».[68] مسجد را منزل قرار دادن، کنایه از اقامت زمانبر و کثرت رفت و آمد به مسجد و نیز علاقه قلبی داشتن به مسجد میباشد. همانگونه آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد که مراعات میگردد درین گزاره از حدیث، انس با مسجد و کثرت اقامت در آن، از حالت محب الهی به شمار آمده میباشد.
در حدیث دیگری از امام درستگو به گزارش پدران بزرگوارش علیهم السلام از پیامبر خداوند (صلی الله علیه و آله) آمده میباشد: «هر که کلام و گفتار وی قرآن و مسجد منزل اش باشد، آفریدگار در پردیس منزل ای برای وی سازه می نماید».[69]
در بعضا از احادیث خلال تأکید بر زود به مسجد رفتن و انتظار برای برپاشدن نماز، از فرد معطل، تحت عنوان «میهمان آفریدگار» تفسیر شدهاست. همینطور امام راست گو (علیه السلام) میفرماید: «هر که بعد از به مکان آوردن نماز، برای برپایی نماز آینده در مسجد چشم به راه بماند، میهمان معبود میباشد و به طبع خدا، میهمان خویش را احترام و تکریم می کند».[70]
همینطور از نمازگزاری که بعداز ادای نماز، در مسجد معطل برپایی نماز آینده میباشد تفسیر به زائر آفریدگار متعال گردیدهاست که مقامی بس تبارک و ارجمند میباشد. امیرالمؤمنین (علیه السلام) میفرمایند: «هر که پس از نماز، در انتظار برپایی نماز دیگر بماند زائر پروردگار میباشد و آفریدگار متعال، بدونشک زائر خود را اکرام خواهد نمود و آنچه را که رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد وی درخواست نماید به او عطا می کند…».[71]
در کمی از احادیث از کثرت اقامت در مساجد و در انتظار برپایی نماز ماندن تحت عنوان رهبانیتی که در اسلام مقبول قرار گرفته، تفسیر گردیده است. فرستاده آفریدگار (صلی الله علیه و آله) در پاسخ عثمان بن مظعون که از آن حضرت در خواست اذن رهبانیت و کناره گیری را نموده بود، فرمودند: «ای عثمان! رهبانیت را پیشه خویش مساز! رهبانیت امت اینجانب نشستن در مساجد و انتظار کشیدن برپایی نماز میباشد».[72]
فرستاده اکرم (صلی الله علیه و آله) در وصیت خود به جناب ابوذر (رضوان الله والا علیه) میفرمایند: «ای ابوذر! آفریدگار متعال تازمانیکه در مسجد نشسته ای، در مقابل هر نفسی که میکشی، مرتبه ای در پردیس به تو عطا می نماید و ملائکه نیز بر تو سلام می فرستند و در قبال هر نفس، ده حسنه به تو عطا و ده بدی را از تو شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد محو می کند…».[73]
در جانب مقابل در احادیث، شتاب نمودن در خروج از مساجد، گزینه سرزنش قرار گرفته و اثر ها سویی نیز برای آن مذکور میباشد. در جامع الاخبار به گزارش نبی آفریدگار (صلی الله علیه و آله)نقل شدهاست: «… بیست خصلت موجب پیدایش فقر میباشد … و از آن گزاره، شتاب کردن در خروج از مساجد میباشد …»
به عنوان مثال آداب مسجد آن میباشد که بشر مسجد النبی کوهسنگی مشهد مسلمان، اقامت خود در منزل معبود را وقتگیر کند و از عجله در خروج از مسجد جلوگیری نماید. اما عبد مؤمن این عمل را از روی میل و علاقه وافری که به مسجد می ورزد، اجرا میدهد. به دلیل آنکه وی مسجد را منزل دوست داستنی خود میداند و با گویش درحال حاضر در و دیوار آن را می بوسد.
پروردگار متعال در حدیث قدسی معراج میفرماید: «… ای احمد! کسی که داعیه نمود اینجانب پروردگار را دوست میدارم، دوست دار اینجانب وجود ندارد، مگر اینکه … مسجد را منزل خود قرار دهد».[68] مسجد را منزل قرار دادن، کنایه از اقامت زمانبر و کثرت رفت و آمد به مسجد و نیز علاقه قلبی داشتن به مسجد میباشد. همانگونه آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد که مراعات میگردد درین گزاره از حدیث، انس با مسجد و کثرت اقامت در آن، از حالت محب الهی به شمار آمده میباشد.
در حدیث دیگری از امام درستگو به گزارش پدران بزرگوارش علیهم السلام از پیامبر خداوند (صلی الله علیه و آله) آمده میباشد: «هر که کلام و گفتار وی قرآن و مسجد منزل اش باشد، آفریدگار در پردیس منزل ای برای وی سازه می نماید».[69]
در بعضا از احادیث خلال تأکید بر زود به مسجد رفتن و انتظار برای برپاشدن نماز، از فرد معطل، تحت عنوان «میهمان آفریدگار» تفسیر شدهاست. همینطور امام راست گو (علیه السلام) میفرماید: «هر که بعد از به مکان آوردن نماز، برای برپایی نماز آینده در مسجد چشم به راه بماند، میهمان معبود میباشد و به طبع خدا، میهمان خویش را احترام و تکریم می کند».[70]
همینطور از نمازگزاری که بعداز ادای نماز، در مسجد معطل برپایی نماز آینده میباشد تفسیر به زائر آفریدگار متعال گردیدهاست که مقامی بس تبارک و ارجمند میباشد. امیرالمؤمنین (علیه السلام) میفرمایند: «هر که پس از نماز، در انتظار برپایی نماز دیگر بماند زائر پروردگار میباشد و آفریدگار متعال، بدونشک زائر خود را اکرام خواهد نمود و آنچه را که رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد وی درخواست نماید به او عطا می کند…».[71]
در کمی از احادیث از کثرت اقامت در مساجد و در انتظار برپایی نماز ماندن تحت عنوان رهبانیتی که در اسلام مقبول قرار گرفته، تفسیر گردیده است. فرستاده آفریدگار (صلی الله علیه و آله) در پاسخ عثمان بن مظعون که از آن حضرت در خواست اذن رهبانیت و کناره گیری را نموده بود، فرمودند: «ای عثمان! رهبانیت را پیشه خویش مساز! رهبانیت امت اینجانب نشستن در مساجد و انتظار کشیدن برپایی نماز میباشد».[72]
فرستاده اکرم (صلی الله علیه و آله) در وصیت خود به جناب ابوذر (رضوان الله والا علیه) میفرمایند: «ای ابوذر! آفریدگار متعال تازمانیکه در مسجد نشسته ای، در مقابل هر نفسی که میکشی، مرتبه ای در پردیس به تو عطا می نماید و ملائکه نیز بر تو سلام می فرستند و در قبال هر نفس، ده حسنه به تو عطا و ده بدی را از تو شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد محو می کند…».[73]
در جانب مقابل در احادیث، شتاب نمودن در خروج از مساجد، گزینه سرزنش قرار گرفته و اثر ها سویی نیز برای آن مذکور میباشد. در جامع الاخبار به گزارش نبی آفریدگار (صلی الله علیه و آله)نقل شدهاست: «… بیست خصلت موجب پیدایش فقر میباشد … و از آن گزاره، شتاب کردن در خروج از مساجد میباشد …»