مسجد جامع زاهدان یا مسجد جامع مکی مطرح ترین مسجد اهل سنت در استان سیستان و بلوچستان و یک کدام از اصلی ترین مساجد کشور ایران می باشد. معماری چشم‌نواز و باشکوه مسجد مکی و فضای خاص و دلنشینی که در آن حکم‌فرما می‌باشد این مسجد را به یک کدام از جاذبه‌های گردشگری زاهدان تبدیل کرده است. استان سیستان و بلوچستان و شهرهای اساسی آن مانند زاهدان یکی از سابق‌ترین و بااصالت‌ترین نقاط کشور ایران و فقیه به‌حساب می‌آیند. این مطقه محل سکونت اقوام بلوچ و سیستانی(فارس) می‌باشد و به‌دلیل برخورداری از پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی و طبیعت اعجاب‌انگیز و منحصربه‌فرد، یکی‌از شگفت‌انگیزترین مناطق گردشگری کشور ایران به‌حساب می‌آید.
فی مابین آثار تاریخی و جالب‌های طبیعی استان سیستان و بلوچستان مسجد جامع زاهدان یکی از مهم ترین جاذبه‌های فرهنگی و مذهبی این حوزه می‌باشد. در طول سال هزاران گردش گر از کشورهای مسلمان حوزه و نقاط متعدد جمهوری اسلامی ایران و عالم برای بازدید از مسجد مکی عازم زاهدان می شود. در صورتی قصد سفر به استان سیستان و بلوچستان را دارید مطلقاً از مسجد جامع مکی زاهدان که تلفیقی از معماری ایرانی، اسلامی و عثمانی می باشد دیدن فرمائید. به‌دنبال این نوشته‌ی‌علمی مجله گردشگری الی گشت توضیحات بیشتری درباره ی با مسجد مکی ارائه خواهد اعطا کرد.
تاریخچه و مختصات مسجد جامع مکی زاهدان
تاریخچه و مختصات مسجد جامع مکی زاهدان و تشکیل داد آن به سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۵۰ بازمی‌خواهد شد. در سال ۱۳۵۳ عبدالعزیز ملازاده (مولانا عبدالعزیز) روحانی بلندپایه و مطرح اهل سنت کشور‌ایران پروژه ایجاد کرد این مسجد را در محوطه‌ای به مساحت ششصد متر مربع استارت کرد. این مسجد در کنار مرکز علوم اسلامی زاهدان (دارالعلوم) تشکیل یک مجموعه مذهبی با هدف یادگرفتن و ترویج تفکرات و فلسفه اسلامی داده‌اند. سازه ابتدایی مسجد مکی از همان سال‌های ابتدا تأسیس به یکی مراکز اسلامی مهم در شهر زاهدان و استان سیستان و بلوچستان تبدیل شد. با گذشت مجال و افزایش جمعیت، کمبود فضای ساختمان مسجد متولیان مسجد جامع مکی را به گسترش ساختمان و تقویت زیرساخت‌های مسجد ترغیب کرد.
پروژه توسعه و افزایش ظرفیت
دو دهه بعد از ایجاد کرد مسجد جامع مکی زاهدان در سال ۱۳۷۰ پروژه پیشرفت و ارتقاء ظرفیت این مجموعه آغاز شد. در اول مرحله از این پروژه یک طبقه بر روی ساختمان اساسی و طبقه هم‌کف آن تشکیل‌شده. همچنین زیرزمین مسجد در این سال ساخته شد. با وجود احداث این بخش‌های تازه، مهمترین دستاورد نصیب آغاز بسط و بازسازی مسجد مکی زاهدان در سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۷۰ بازسازی بخش داخلی مسجد و طراحی زیبای محوطه داخل ساختمان اصلی هست. دومی مرحله پیشرفت مسجد جامع مکی در سال ۱۳۹۰ و زیر نظارات مولوی عبدالحمید آغاز شد.
با الحاق بخشی از ساختمان‌ها و بخش ها مسکونی واقع در ضلع شرقی مسجد، پروژه پیشرفت ساختمان اصلی کلید خورد. با توسعه ساختمان اصلی مسجد در قسمت‌های شمالی و جنوبی، مسجد جامع مکی به وسیع ترین مسجد زاهدان تبدیل شد و در حین این پروژه اعتنا ویژه‌ای به معماری و طراحی نمای خارجی این مسجد گردیده است. در تکمیل اطلاعات مرتبط با تاریخچه و خصوصیات مسجد جامع مکی زاهدان می‌توان به مفاد زیر اشاره کرد:
تعداد مناره‌ها: چهار مناره
ارتفاع بلندترین مناره: ۹۵ متر
تعداد گنبدها: ۵۳ گنبد
ارتفاع گنبد مرکزی: ۴۶ متر
مساحت: ۳۳ هزار متر مربع
ظرفیت: بیشتراز ۵۵ هزار نفر
معماری مسجد جامع مکی
در شرایطی که اشاره شد یکی‌از مشخصه‌های اصلی مسجد مکی معماری خوشگل و متعدد آن می‌باشد. در واقع می‌قدرت ذکر کرد که معماری مسجد جامع مکی با تمامی مساجد جامع و بزرگ ایران تفاوت دارد و این دستور ادله مهم تبدیل شدن این مسجد به یک کدام از جاذبه‌های گردشگری زاهدان می باشد. در دومین مرحله از توسعه و گسترش و مرمت مسجد جامع زاهدان طرح‌هایی برای معماری فضای داخل و خارج مسجد در نظر گرفته شد و به جاری ساختن در آمد.
با اجرای این طرح‌ها تغییرات چشمگیر و مهمی در ظاهر و فضای مسجد به‌وجود آمد. پس از گذشت بیش تر از یک دهه از مرمت و گسترش مسجد مکی موقتی این سازه جذاب همچون مرواریدی درخشان در قلب زاهدان هر گردشگری را مسحور زیبایی و شکوه خود می‌کند. از سه سبک معماری عثمانی (نمای بیرونی)، اسلامی (فضای داخلی) و ایرانی (تزیینات داخلی) با ظرافت هرچه آحاد‌تر در تشکیل داد این شاهکار دیدنی الهام گرفته شد‌ه‌است.
نمای خارجی مسجد
نمای خارجی مسجد جامع مکی با الهام از مساجد گران قدر زمان عثمانی و مساجد دارای اسم و رسم ترکیه طراحی گردیده است.شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد مناره‌ها و ساختمان سفید رنگ این مسجد برای بسیاری از گردشگران و کارشناسان تداعی‌گر مسجد مشهور فرمان روا احمد استانبول می‌باشد. در طراحی فضای داخلی مسجد جامع زاهدان اعتنا ویژه‌ای به فروغ و روشنایی فضا و نورگیر بودن فضای داخلی گردیده‌است.
به همین منظور پنجره‌ها و نورگیرهای متعددی در سقف ساختمان مهم تعبیه شده می‌باشد تا روشنایی مطلوب و مناسبی در حین روز فراهم گردد. این فضای روشن و مالامال نوروفروغ وقار و معنویت خاصی القا می‌کند که با با الهام از مسجدالنبی در مدینه طراحی شده است. یکی از تحسین‌برانگیزترین مشخصه‌های معماری مسجد جامع مکی زاهدان توجه به معماری و هنر ایرانی در طراحی فضای داخلی آن هست. تزیینات و گچ‌بری‌های باطن مسجد از شبستان‌ها و سقف‌ها گرفته تا ستون‌ها و محراب‌ها کلیه با الهام از معماری اصیل و ناب ایرانی انجام گرفته هست.
اطلاعات تکمیلی برای بازدید از مسجد جامع مکی
مسجد جامع مکی زاهدان یکی‌از مهمترین جاذبه‌های فرهنگی و مذهبی شرق کشور ایران است که بازدید از آن زمان و گذشت زمان را برای بخش اعظمی از گردشگران بی‌مضمون می‌کند.رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد برای لذت بردن از مسافرت به سیستان و بلوچستان افسانه‌ای و بازدید از مسجد جامع مکی بهتر می باشد فصول فصل‌پاییز و فصل‌زمستان را گزینش کنید. دمای معتدل هوا به‌ویژه در فصل پاییز لذت مهاجرت بدین منطقه از کشور ایران را دوچندان خواهد کرد. بهترین وقت روز برای بازدید از مسجد جامع زاهدان هم ساعت‌های نزدیک به نماز است. تماشای اجتماع تبارک و تأثیرگذار شهروندان برای تلاوت نماز جماعت فعلا و هوای خاصی ایجاد می‌کند که هر گردشگری را ذیل تأثیر قرار می‌دهد.
برای بازدید کامل از مسجد باشکوه مکی زاهدان حد اقل دو ساعت زمان مایحتاج می باشد.آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد پس از اتمام این بازدید مکاشفه‌وار گزینه‌های بسیار نیکی در حوالی مسجد جامع زاهدان پیش روی گردشگران می‌باشد. بازار سنتی و جذاب سلمان‌زاده یکی‌از این مکان های زیبا می‌باشد که فضا سنتی و صمیمی آن بسیار تأثیرگذار می‌باشد. موزه گران قدر و باشکوه زاهدان، موزه پست و خانه ابویی از دیگر جاذبه‌های تاریخی دارای شهرت زاهدان می‌باشند که در حوالی مسجد جامع مکی قرار دارند. یک کدام از بهترین پیشنهادها بعداز بازدید مسجد مکی رفتن به رستوران‌های زیبا و دلنشین زاهدان می‌باشد. در شعاع دو کیلومتری مسجد مکی حدود ده رستوران سنتی و کافی‌شاپ زیبا وجود دارااست. تجربیات صرف غذاهای محلی و منحصر به فرد استان سیستان و بلوچستان یا نوشیدن یک فنجان قهوه خاطرات بی‌نظیری از این سفر به یادگار خواهد گذاشت.
کلام پایانی
مسجد جامع مکی موقتا بزرگترین مسجد زاهدان و محل برگزاری نماز جمعه شهروندان اهل تسنن است. تولیت این مسجد با عبدالحمید اسماعیل زهی (مولوی عبدالحمید) می‌باشد. از سال ۱۳۶۵ تا به امروز این مسجد جالب محل برگزاری نماز جماعت می باشد. نکته جالب توجه در زمینه ی این مسجد باشکوه مشارکت پر رنگ مردم زاهدان در گسترش و مدیر این مسجد به‌عنوان یک سازمان مذهبی مردم‌نهاد می‌باشد.
سالانه بالغ بر ده هزار توریست از فضای فوق‌العاده و خاص مسجد جامع زاهدان دیدن می‌کنند و از تجارب متانت بکر و ناب این مسجد خوشگل به وجد می‌آیند. مسجد النبی کوهسنگی مشهد مسجد جامع مکی در خیابان خیام شهر زاهدان جای دارد و در‌حالتی که اشاره شد وقت ها نماز و روزهای جمعه فرصت مناسبی برای بازدید از این مسجد است. اما در‌حالتی که علاقه دارید خلوت بی‌مانند و خموشی مسجد مکی را تجربه نمایید می‌توانید در سا‌عتها دیگر هم بدین مسجد رجوع‌نمایید. سیستان و بلوچستان میهن اسرار آمیز و باستانی شرق جمهوری اسلامی ایران با دنیایی از دیدنی‌های حیرت‌انگیز می باشد که مسجد مکی زاهدان یکی بهترین نمونه‌های این ادعا به‌حساب می‌آید.
مسجد جامع زاهدان یا مسجد جامع مکی مطرح ترین مسجد اهل سنت در استان سیستان و بلوچستان و یک کدام از اصلی ترین مساجد کشور ایران می باشد. معماری چشم‌نواز و باشکوه مسجد مکی و فضای خاص و دلنشینی که در آن حکم‌فرما می‌باشد این مسجد را به یک کدام از جاذبه‌های گردشگری زاهدان تبدیل کرده است. استان سیستان و بلوچستان و شهرهای اساسی آن مانند زاهدان یکی از سابق‌ترین و بااصالت‌ترین نقاط کشور ایران و فقیه به‌حساب می‌آیند. این مطقه محل سکونت اقوام بلوچ و سیستانی(فارس) می‌باشد و به‌دلیل برخورداری از پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی و طبیعت اعجاب‌انگیز و منحصربه‌فرد، یکی‌از شگفت‌انگیزترین مناطق گردشگری کشور ایران به‌حساب می‌آید.
فی مابین آثار تاریخی و جالب‌های طبیعی استان سیستان و بلوچستان مسجد جامع زاهدان یکی از مهم ترین جاذبه‌های فرهنگی و مذهبی این حوزه می‌باشد. در طول سال هزاران گردش گر از کشورهای مسلمان حوزه و نقاط متعدد جمهوری اسلامی ایران و عالم برای بازدید از مسجد مکی عازم زاهدان می شود. در صورتی قصد سفر به استان سیستان و بلوچستان را دارید مطلقاً از مسجد جامع مکی زاهدان که تلفیقی از معماری ایرانی، اسلامی و عثمانی می باشد دیدن فرمائید. به‌دنبال این نوشته‌ی‌علمی مجله گردشگری الی گشت توضیحات بیشتری درباره ی با مسجد مکی ارائه خواهد اعطا کرد.
تاریخچه و مختصات مسجد جامع مکی زاهدان
تاریخچه و مختصات مسجد جامع مکی زاهدان و تشکیل داد آن به سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۵۰ بازمی‌خواهد شد. در سال ۱۳۵۳ عبدالعزیز ملازاده (مولانا عبدالعزیز) روحانی بلندپایه و مطرح اهل سنت کشور‌ایران پروژه ایجاد کرد این مسجد را در محوطه‌ای به مساحت ششصد متر مربع استارت کرد. این مسجد در کنار مرکز علوم اسلامی زاهدان (دارالعلوم) تشکیل یک مجموعه مذهبی با هدف یادگرفتن و ترویج تفکرات و فلسفه اسلامی داده‌اند. سازه ابتدایی مسجد مکی از همان سال‌های ابتدا تأسیس به یکی مراکز اسلامی مهم در شهر زاهدان و استان سیستان و بلوچستان تبدیل شد. با گذشت مجال و افزایش جمعیت، کمبود فضای ساختمان مسجد متولیان مسجد جامع مکی را به گسترش ساختمان و تقویت زیرساخت‌های مسجد ترغیب کرد.
پروژه توسعه و افزایش ظرفیت
دو دهه بعد از ایجاد کرد مسجد جامع مکی زاهدان در سال ۱۳۷۰ پروژه پیشرفت و ارتقاء ظرفیت این مجموعه آغاز شد. در اول مرحله از این پروژه یک طبقه بر روی ساختمان اساسی و طبقه هم‌کف آن تشکیل‌شده. همچنین زیرزمین مسجد در این سال ساخته شد. با وجود احداث این بخش‌های تازه، مهمترین دستاورد نصیب آغاز بسط و بازسازی مسجد مکی زاهدان در سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۷۰ بازسازی بخش داخلی مسجد و طراحی زیبای محوطه داخل ساختمان اصلی هست. دومی مرحله پیشرفت مسجد جامع مکی در سال ۱۳۹۰ و زیر نظارات مولوی عبدالحمید آغاز شد.
با الحاق بخشی از ساختمان‌ها و بخش ها مسکونی واقع در ضلع شرقی مسجد، پروژه پیشرفت ساختمان اصلی کلید خورد. با توسعه ساختمان اصلی مسجد در قسمت‌های شمالی و جنوبی، مسجد جامع مکی به وسیع ترین مسجد زاهدان تبدیل شد و در حین این پروژه اعتنا ویژه‌ای به معماری و طراحی نمای خارجی این مسجد گردیده است. در تکمیل اطلاعات مرتبط با تاریخچه و خصوصیات مسجد جامع مکی زاهدان می‌توان به مفاد زیر اشاره کرد:
تعداد مناره‌ها: چهار مناره
ارتفاع بلندترین مناره: ۹۵ متر
تعداد گنبدها: ۵۳ گنبد
ارتفاع گنبد مرکزی: ۴۶ متر
مساحت: ۳۳ هزار متر مربع
ظرفیت: بیشتراز ۵۵ هزار نفر
معماری مسجد جامع مکی
در شرایطی که اشاره شد یکی‌از مشخصه‌های اصلی مسجد مکی معماری خوشگل و متعدد آن می‌باشد. در واقع می‌قدرت ذکر کرد که معماری مسجد جامع مکی با تمامی مساجد جامع و بزرگ ایران تفاوت دارد و این دستور ادله مهم تبدیل شدن این مسجد به یک کدام از جاذبه‌های گردشگری زاهدان می باشد. در دومین مرحله از توسعه و گسترش و مرمت مسجد جامع زاهدان طرح‌هایی برای معماری فضای داخل و خارج مسجد در نظر گرفته شد و به جاری ساختن در آمد.
با اجرای این طرح‌ها تغییرات چشمگیر و مهمی در ظاهر و فضای مسجد به‌وجود آمد. پس از گذشت بیش تر از یک دهه از مرمت و گسترش مسجد مکی موقتی این سازه جذاب همچون مرواریدی درخشان در قلب زاهدان هر گردشگری را مسحور زیبایی و شکوه خود می‌کند. از سه سبک معماری عثمانی (نمای بیرونی)، اسلامی (فضای داخلی) و ایرانی (تزیینات داخلی) با ظرافت هرچه آحاد‌تر در تشکیل داد این شاهکار دیدنی الهام گرفته شد‌ه‌است.
نمای خارجی مسجد
نمای خارجی مسجد جامع مکی با الهام از مساجد گران قدر زمان عثمانی و مساجد دارای اسم و رسم ترکیه طراحی گردیده است.شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد مناره‌ها و ساختمان سفید رنگ این مسجد برای بسیاری از گردشگران و کارشناسان تداعی‌گر مسجد مشهور فرمان روا احمد استانبول می‌باشد. در طراحی فضای داخلی مسجد جامع زاهدان اعتنا ویژه‌ای به فروغ و روشنایی فضا و نورگیر بودن فضای داخلی گردیده‌است.
به همین منظور پنجره‌ها و نورگیرهای متعددی در سقف ساختمان مهم تعبیه شده می‌باشد تا روشنایی مطلوب و مناسبی در حین روز فراهم گردد. این فضای روشن و مالامال نوروفروغ وقار و معنویت خاصی القا می‌کند که با با الهام از مسجدالنبی در مدینه طراحی شده است. یکی از تحسین‌برانگیزترین مشخصه‌های معماری مسجد جامع مکی زاهدان توجه به معماری و هنر ایرانی در طراحی فضای داخلی آن هست. تزیینات و گچ‌بری‌های باطن مسجد از شبستان‌ها و سقف‌ها گرفته تا ستون‌ها و محراب‌ها کلیه با الهام از معماری اصیل و ناب ایرانی انجام گرفته هست.
اطلاعات تکمیلی برای بازدید از مسجد جامع مکی
مسجد جامع مکی زاهدان یکی‌از مهمترین جاذبه‌های فرهنگی و مذهبی شرق کشور ایران است که بازدید از آن زمان و گذشت زمان را برای بخش اعظمی از گردشگران بی‌مضمون می‌کند.رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد برای لذت بردن از مسافرت به سیستان و بلوچستان افسانه‌ای و بازدید از مسجد جامع مکی بهتر می باشد فصول فصل‌پاییز و فصل‌زمستان را گزینش کنید. دمای معتدل هوا به‌ویژه در فصل پاییز لذت مهاجرت بدین منطقه از کشور ایران را دوچندان خواهد کرد. بهترین وقت روز برای بازدید از مسجد جامع زاهدان هم ساعت‌های نزدیک به نماز است. تماشای اجتماع تبارک و تأثیرگذار شهروندان برای تلاوت نماز جماعت فعلا و هوای خاصی ایجاد می‌کند که هر گردشگری را ذیل تأثیر قرار می‌دهد.
برای بازدید کامل از مسجد باشکوه مکی زاهدان حد اقل دو ساعت زمان مایحتاج می باشد.آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد پس از اتمام این بازدید مکاشفه‌وار گزینه‌های بسیار نیکی در حوالی مسجد جامع زاهدان پیش روی گردشگران می‌باشد. بازار سنتی و جذاب سلمان‌زاده یکی‌از این مکان های زیبا می‌باشد که فضا سنتی و صمیمی آن بسیار تأثیرگذار می‌باشد. موزه گران قدر و باشکوه زاهدان، موزه پست و خانه ابویی از دیگر جاذبه‌های تاریخی دارای شهرت زاهدان می‌باشند که در حوالی مسجد جامع مکی قرار دارند. یک کدام از بهترین پیشنهادها بعداز بازدید مسجد مکی رفتن به رستوران‌های زیبا و دلنشین زاهدان می‌باشد. در شعاع دو کیلومتری مسجد مکی حدود ده رستوران سنتی و کافی‌شاپ زیبا وجود دارااست. تجربیات صرف غذاهای محلی و منحصر به فرد استان سیستان و بلوچستان یا نوشیدن یک فنجان قهوه خاطرات بی‌نظیری از این سفر به یادگار خواهد گذاشت.
کلام پایانی
مسجد جامع مکی موقتا بزرگترین مسجد زاهدان و محل برگزاری نماز جمعه شهروندان اهل تسنن است. تولیت این مسجد با عبدالحمید اسماعیل زهی (مولوی عبدالحمید) می‌باشد. از سال ۱۳۶۵ تا به امروز این مسجد جالب محل برگزاری نماز جماعت می باشد. نکته جالب توجه در زمینه ی این مسجد باشکوه مشارکت پر رنگ مردم زاهدان در گسترش و مدیر این مسجد به‌عنوان یک سازمان مذهبی مردم‌نهاد می‌باشد.
سالانه بالغ بر ده هزار توریست از فضای فوق‌العاده و خاص مسجد جامع زاهدان دیدن می‌کنند و از تجارب متانت بکر و ناب این مسجد خوشگل به وجد می‌آیند. مسجد النبی کوهسنگی مشهد مسجد جامع مکی در خیابان خیام شهر زاهدان جای دارد و در‌حالتی که اشاره شد وقت ها نماز و روزهای جمعه فرصت مناسبی برای بازدید از این مسجد است. اما در‌حالتی که علاقه دارید خلوت بی‌مانند و خموشی مسجد مکی را تجربه نمایید می‌توانید در سا‌عتها دیگر هم بدین مسجد رجوع‌نمایید. سیستان و بلوچستان میهن اسرار آمیز و باستانی شرق جمهوری اسلامی ایران با دنیایی از دیدنی‌های حیرت‌انگیز می باشد که مسجد مکی زاهدان یکی بهترین نمونه‌های این ادعا به‌حساب می‌آید.
پدر افضل الدین مرقی که بود؟