علاوه بر اینها آنچه در نماز از واجب کردن و مداومت بر یاد خدای عزوجل وجود دارد سبب میشود تا مولا و مدبّر و خالق خویش را فراموش نکند و روحیۀ سرکشی و طغیانگری بر او غالب نگردد. همه اینها در ذکر پروردگارش و ایستادن در برابر اوست که بازدارنده بنده از گناهان و مانع او از انواع فساد میشود.
نماز موجب میشود تا ما همواره به یاد خدا باشیم و امور دنیا باعث فراموشی و سرمستی ما نشود. این عبادت باعث میشود که هنگامی که در غفلت فرو رفتیم به وقت نماز به خود آییم و یاد او را در جانمان تازه کنیم و در پیشگاه او اظهار کوچکی کنیم تا دوباره رشتۀ ارتباط میان ما ومسجد النبی کوهسنگی مشهد پروردگار برقرار گردد. این توفیق و لطف خداوند نسبت به بندگانش است.
نورانیت نماز
امیرالمؤمنین، حضرت علی (ع) میفرماید:
لَوْ يَعْلَمُ الْمُصَلِّي مَا يَغْشَاهُ مِنْ جَلَالِ اللَّهِ مَا سَرَّهُ أَنْ يَرْفَعَ رَأْسَهُ مِنْ سُجُودِهِ.[30]
اگر نمازگزار بداند که چه [هالهای] از جلال خدا او را فرو میپوشاند، هرگز دوست ندارد که از سجدهاش سر بردارد.
امّا طبیعی است زمانیکه انسان در نماز از خدای خود غافل میشود، دوست دارد نمازش زود به پایان برسد؛ زیرا انس و الفتی میان او و پروردگارش باقی نمانده است. حضرت امام باقر (ع) میفرماید:
إِذَا اسْتَقْبَلَ الْمُصَلِّي الْقِبْلَةَ اسْتَقْبَلَ الرَّحْمَنَ بِوَجْهِهِ لَا إِلَهَ غَيْرُهُ.[31]
هرگاه نمازگزار رو به قبله مىكند، خداى رحمان، كه معبودى رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد جز او نيست، به او رو مىكند.
حضرت امیرالمؤمنین، امام علی (ع) فرمود:
إِنَّ الْإِنْسَانَ إِذَا كَانَ فِي الصَّلَاةِ فَإِنَّ جَسَدَهُ وَ ثِيَابه وَ كُلَّ شَيْءٍ حَوْلَهُ يُسَبِّحُ.[32]
انسان هرگاه در [حال] نماز [خواندن] باشد، بدن و جامۀ او و هر آنچه پيرامونش است تسبيح میگوید.
استادی توصیه میکرد که هر زمان به نماز میایستید، با همۀ بدن نماز بخوانید. به گونهای که زبان شما تنها سخنگوی بدن باشد. و بلکه با همه ذرات عالم حمد و تسبیح خدا را بگویید، مگر نه این است که همۀ عالم خدا را تسبیح میکنند؟ پس ما هم وقتی به سجده میرویم و میگوییم «سُبْحَانَ رَبِّيَ الْأَعْلَى وَ بِحَمْدِهِ» باید این احساس را در درون خود داشته باشیم آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد که همراه و هماهنگ با همۀ ذرّات عالم مشغول تسبیح خداوند هستیم. حضرت امام رضا (ع) دربارۀ ابعاد گستردۀ نماز و موضوعات مرتبط با آن میفرماید:
الصَّلَاةُ لَهَا أَرْبَعَةُ آلَافِ بَابٍ.[33]
براى نماز چهار هزار باب است.
درباره نماز در احادیث معصومین (ع) عناوین و شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد ابواب متعددی آمده که برخی را ذکر مینماییم:
1. خشوع و خضوع در نماز.
2. موانع حضور قلب.
3. شرایط قبولی نماز و موانع قبولی آن.
4. فضیلت تدبر در نماز.
5. خواندن نماز مودّع.[34]
6. نماز کسانی که مردود بوده و به آنها بازگردانده میشود.
7. تأویل نماز.
8. آداب نماز و محافظت بر اوقات آن.
9. ترغیب دیگران به خواندن نماز.
10. رابطۀ ترک نماز با کفر و شرک.
11. ضایع کردنِ نماز و …
علاوه بر اینها آنچه در نماز از واجب کردن و مداومت بر یاد خدای عزوجل وجود دارد سبب میشود تا مولا و مدبّر و خالق خویش را فراموش نکند و روحیۀ سرکشی و طغیانگری بر او غالب نگردد. همه اینها در ذکر پروردگارش و ایستادن در برابر اوست که بازدارنده بنده از گناهان و مانع او از انواع فساد میشود.
نماز موجب میشود تا ما همواره به یاد خدا باشیم و امور دنیا باعث فراموشی و سرمستی ما نشود. این عبادت باعث میشود که هنگامی که در غفلت فرو رفتیم به وقت نماز به خود آییم و یاد او را در جانمان تازه کنیم و در پیشگاه او اظهار کوچکی کنیم تا دوباره رشتۀ ارتباط میان ما ومسجد النبی کوهسنگی مشهد پروردگار برقرار گردد. این توفیق و لطف خداوند نسبت به بندگانش است.
نورانیت نماز
امیرالمؤمنین، حضرت علی (ع) میفرماید:
لَوْ يَعْلَمُ الْمُصَلِّي مَا يَغْشَاهُ مِنْ جَلَالِ اللَّهِ مَا سَرَّهُ أَنْ يَرْفَعَ رَأْسَهُ مِنْ سُجُودِهِ.[30]
اگر نمازگزار بداند که چه [هالهای] از جلال خدا او را فرو میپوشاند، هرگز دوست ندارد که از سجدهاش سر بردارد.
امّا طبیعی است زمانیکه انسان در نماز از خدای خود غافل میشود، دوست دارد نمازش زود به پایان برسد؛ زیرا انس و الفتی میان او و پروردگارش باقی نمانده است. حضرت امام باقر (ع) میفرماید:
إِذَا اسْتَقْبَلَ الْمُصَلِّي الْقِبْلَةَ اسْتَقْبَلَ الرَّحْمَنَ بِوَجْهِهِ لَا إِلَهَ غَيْرُهُ.[31]
هرگاه نمازگزار رو به قبله مىكند، خداى رحمان، كه معبودى رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد جز او نيست، به او رو مىكند.
حضرت امیرالمؤمنین، امام علی (ع) فرمود:
إِنَّ الْإِنْسَانَ إِذَا كَانَ فِي الصَّلَاةِ فَإِنَّ جَسَدَهُ وَ ثِيَابه وَ كُلَّ شَيْءٍ حَوْلَهُ يُسَبِّحُ.[32]
انسان هرگاه در [حال] نماز [خواندن] باشد، بدن و جامۀ او و هر آنچه پيرامونش است تسبيح میگوید.
استادی توصیه میکرد که هر زمان به نماز میایستید، با همۀ بدن نماز بخوانید. به گونهای که زبان شما تنها سخنگوی بدن باشد. و بلکه با همه ذرات عالم حمد و تسبیح خدا را بگویید، مگر نه این است که همۀ عالم خدا را تسبیح میکنند؟ پس ما هم وقتی به سجده میرویم و میگوییم «سُبْحَانَ رَبِّيَ الْأَعْلَى وَ بِحَمْدِهِ» باید این احساس را در درون خود داشته باشیم آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد که همراه و هماهنگ با همۀ ذرّات عالم مشغول تسبیح خداوند هستیم. حضرت امام رضا (ع) دربارۀ ابعاد گستردۀ نماز و موضوعات مرتبط با آن میفرماید:
الصَّلَاةُ لَهَا أَرْبَعَةُ آلَافِ بَابٍ.[33]
براى نماز چهار هزار باب است.
درباره نماز در احادیث معصومین (ع) عناوین و شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد ابواب متعددی آمده که برخی را ذکر مینماییم:
1. خشوع و خضوع در نماز.
2. موانع حضور قلب.
3. شرایط قبولی نماز و موانع قبولی آن.
4. فضیلت تدبر در نماز.
5. خواندن نماز مودّع.[34]
6. نماز کسانی که مردود بوده و به آنها بازگردانده میشود.
7. تأویل نماز.
8. آداب نماز و محافظت بر اوقات آن.
9. ترغیب دیگران به خواندن نماز.
10. رابطۀ ترک نماز با کفر و شرک.
11. ضایع کردنِ نماز و …